Janus / Gravedigger (1972)

Bazen tuhaf diye adlandırdığımız gruplar oluyor ya Janus da onlardan biri. Tamamen İngiliz grup elemanları tarafından Almanya'da kurulmuş bir grup öncelikle. Ardından da acayip şanslar elde etmiş bir grup. Son olarak da o şansları doğru düzgün değerlendirememiş de bir grup olarak özetleyebiliriz tuhaflıklarını.

1969 yılı sonları ile 1970 yılı başları arasında kuruldukları düşünülüyor. Grubun kurucusu Colin Orr 18 yaşında bir genç. İngiltere'de yapacak bir şey bulamıyor ve Nato üssünde görev almak üzerine Batı Almanya'ya gidiyor. Almanya'da tanıştığı başka İngilizlerle frekansları tutunca oturup birlikte müzik yapmaya başlıyorlar. Grubun adını da Bonethrone olarak belirliyorlar. Tuhaf ismin seçilmesindeki tek sebep de bu kelimeyi Almanların kolayca söyleyememesiymiş. Orr önde olmak üzere parçaları yazmaya başlamışlar. Uzun çalışmaların ardından albüme konacak kadar materyal biriktiğinde gerekli yerler ile iletişime geçmişler. Grubun adını da Janus olarak değiştirmişler.

EMI'nin yan kuruluşu olan ve Progressive Rock albümleri yayınlayan Harvest ile anlaşmışlar.  Anlaşmayı imzaladıkları dönemde Harvest'taki bazı grupların Pink Floyd, Deep Purple, The Edgar Broughton Band ve Barclay James Harvest olduğu düşünüldüğünde ne kadar şanslı oldukları ortaya çıkıyor. Tabi mesele bunu iyi değerlendirmekte. Janus, tek albümlü efsaneler listemize giren, birçok dinleyici tarafından da sevilen bir albüm kaydetmiş olmasına rağmen şansını iyi kullanamamış ve tek albümle kalmış. Albümün yayınlanmasından sonra verdikleri 3-4 konserin ardından İngiltere'de bir yerlerde dağılmışlar. Daha sonraları (90'ların başında) bir araya gelip albümler kaydetseler de ilk albüm kadar doğal ve yaratıcı bir şekilde ilerleyen albümleri yok diyebiliriz.

Psychedelic etkileri fazlaca olan bir albüm Gravedigger. Fakat tam olarak da orada kalmamış bir albüm. Progressive Rock içerisinde serbest şekilde düştüğünü söyleyebiliriz. Bu nedenle de (ve biraz da popülere yakın melodiler geliştirmiş olmalarından kaynaklı) Crossover Prog içerisine dahil etmekte sakınca yok. Melodilerin popülere yakın olduğunu söyledik ama bu tam anlamıyla popülerleşme kaygısı güttükleri manasına da gelmiyor. Aksine albümün son parçası Gravedigger'da bunun tam anlamıyla ters tarafında yer aldıklarını da görüyoruz.

JANUS

Bruno Lord / Lead Vokal

Derek Hyatt / Lead Vokal

Colin Orr / Gitar, Klavye

Roy Yates / Klasik Gitar

Mick Pederby / Bass, Vokal

Keith Bonthrone / Davul, Vurmalılar, Vokal

Konuk Müzisyenler:

Thea Hanson-Orr / Vokal (2.5)

Rikki Hanson-Orr / Vokal (2.5)

Ben Stafford / Vokal (2.5)

Hans Jürgen Fritz / Klavye (2.6)

GRAVEDIGGER

01. Red Sun (8:55)

02. Bubbles (3:50)

03. Watcha Trying To Do? (3:53)

04. I Wanna Scream (2:43)

05. Gravedigger (20:48)

Aunt Mary / Janus (1973)

Norveç'in en iyi Progressive Rock gruplarının başında Aunt Mary geliyor. 60'ların sonunda Fredrikstad'da kurulan grup 70'li yıllar boyunca 3 stüdyo albümü ve 2 toplama albüme imza atıyorlar. Toplamaların çıkma sebebi elbette ticari. Zira ilk 3 albümde yaptıkları kayıtları ne kadar servis ederseniz edin para kazandırır nitelikte.

Stüdyo albümlerinin üçüncüsü olan Janus ise grubun en iyi albümü olarak nitelendiriliyor. Albümdeki oturmuşluk hissi, enstrümantasyon ve düzenlemelerdeki profesyonel bakış açısı ile gerçekten de hem Norveç'in hem de grubun en iyi Progressive Rock kaydı sayılabilir.

Grubu tam bir kategorilendirme içerisinde değerlendirmek istiyorsak bu Eclectic Prog olmalıdır. Zira pek çok farklı tür ve tarzın bileşenlerini içeriyor ve yapısal olarak farklı bağlantılar içeriyor. Vokal bile duruma göre davranıp farklı sesler ile kendini gösteriyor. Özellikle bir parçada Blues etkileri ile neredeyse Robert Plant vokaline varan sesler duymak mümkün.

Albüme giriş parçası Path of Your Dream ise tam anlamıyla bir Heavy Rock / Heavy Progresssive Rock parçası. Yüksek perdeden gelen dinamik ritimleri ile fazlasıyla coşkulu ve çekici bir hal alıyor. Parçanın klavye bölümleri de buna büyük katkı sağlıyor. Gerçi parçanın ilk bölümünden sonra işler değişip Genesis ve Peter Gabriel vokalini andıran bölümlere geçiş yapıyor. Ama bu tam bir benzerlik de değil. Feyz aldıkları ortada ama parçanın gidişatını hemen değiştirmelerinden bunun bir gönderme olduğunu anlıyorsunuz.

Tercihe göre değişebilecek bir durum olmakla birlikte Janus grubun diğer albümlerine oranla daha oturmuş bir yapıya sahip. Bir önceki albüm Loaded'a oranla daha sakin mesela. Ama ilk albümdeki Progressive öğeler üzerinden düşünüldüğünde daha az bileşen içerdiği de bir gerçek. Ben de grupla aynı adı taşıyan ilk albüm ile Janus arasında kararsız kaldım, bloga ekleme konusunda. Dediğim gibi kişisel tercihler öne çıktığında iş daha da kolaylaşıyor.

Janus'un ardından grup uzunca bir süre sessizliğe dalmış. 1974 ve 1975'te yayınlanan toplama albümlerin ardından 1981'de bir araya gelerek verdikleri konser kaydı, ardından yayınlanan bir iki toplamanın daha ardından 2016 yılında New Dawn adında yeni bir albüm daha yayınladılar. 70'lerin Aunt Mary'si düşünüldüğünde çok iyi bir albüm olmasa da 2016'da yayınlanmış Eclectic Prog bir albüm için de iyi sayılabilecek niteliklere sahip.

AUNT MARY

Bjoern Christiansen / Gitar, Vokal

Bengt Jensen / Klavye

Svein Gundersen / Bass, Piyano, Vokal

Kjetil Stensvik / Davul, Vokal

JANUS

01. Path of your dream (4:06)

02. Mr. Kaye (2:01)

03. Nocturnal voice (6:06)

04. For all eternity (6:54)

        Untitled - Hidden track (0:41)

05. Stumblin' stone (6:10)

06. All we've got to do is dream (2:53)

07. Candles of Heaven (5:26)

08. What a lovely day (5:15)