Drugi Način / Drugi Način (1975)

Daha önce bloga konuk ettiğimiz Nepočin'de, grubun öncülü olan Drugi Način'den de bahsetmemiz gerektiğini söylemiştik. Aslında işin en başında Zlatni Akordi isimli grubun olduğunu söyleyelim. Bir süre bu isimle demo kayıtlar yapan grup elemanları 1973 yılında sağlam bir 45'lik ile piyasaya çıkıyorlar ve yaptıkları işin bir karşılığı olduğunu görüyorlar. Albüm kaydı için çalışmalara başlıyorlar ve 1975 yılında ilk albümlerini kaydedip yayınlıyorlar. Kaliteli ve başarılı bir albüm olmasına rağmen grubun bir arada kalmasını sağlayamıyor ve dağılıyorlar. Grup elemanlarından bazıları Nepočin'i kurarken diğerleri farklı yönlere savruluyorlar.

80'lerin başında yeniden bir araya gelip albüm kaydetseler de istedikleri başarıyı elde edemiyorlar. 1992'de bir kez daha şansların deniyorlar ve yine olmuyor. 2016 yılında son bir atım daha yapıyorlar ve neredeyse ilk albüm kadar kaliteli bir iş çıkarıyorlar ortaya. Lakin ticari başarının gelmediği yerde devam etmeye de gerek kalmıyor gibi görünüyor.

Zagreb, Yugoslavya'da (bugünkü Hırvatistan'a denk geliyor) kurulan grubun adı Federico Garcia Lorca'nın bir şiirinden geliyor ve başka bir yol manasını taşıyor. Grubun müziği ve tarzı düşünüldüğünde isim gerçekten de tam oturuyor. Bir anda öne çıkıp parlamaya başlayan grubun 70'lerdeki bu ilk ve tek kaydı dönemin Yugoslavya'sı için üst düzeyde albüm olarak görülebilir. Bunun gibi birkaç albüm daha rahatlıkla sayabiliriz. Bu nedenle de en iyilerden biri olduğunu söylemek yanlış olmaz.

Aşk ve yalnızlık teması üzerine şekillendirilmiş bir konsept albüm Drugi Način. Hatta o kadar iyi kurgulamışlar ki parça isimlerini birleştirilmiş şekilde okuduğunuzda "Yine avucumda yalnızlık imparatorluğu, sarı yaprağa ve eski şehre yağmur yağmaya devam etti" gibi bir cümle ortaya çıkıyormuş. Aşk ve yalnızlık teması üzerine kurulu olduğunu düşündüğümüzde güzel bir atış yaptıkları ortada.

Yugoslavya'nın o dönem çıkardığı Progressive Rock işlerinin klasiklerinden biri olarak görülen albüm Heavy Progressive Rock üzerine yoğunlaşıyor. Bazı noktalarda Uriah Heep'i fena halde hatırlatmakla birlikte kendilerine ait bir tarzları olduğu da apaçık bir şekilde görülüyor. David Byron vari bir vokal tekniği kullanmaları da albüme güzel bir etki katıyor. Diğer taraftan sert gitar riffleri yanında solo flütler ile Jethro Tull'u da hatırlatmıyor değil.

DRUGI NAčIN

Halil Mekic / Gitar

Željko Mikulcic / Bass

Boris Turina / Davul

Branko Pozgajec / Vokal, Flüt

Ismet Kurtovic / Vokal, Flüt, Gitar

DRUGI NAčIN

1. Opet (03:24)

2. Carstvo Samoce (03:43)

3. Na Mom Dlanu (11:15) 

4. Lile Su Kise (04:16)

5. Zuti List (05:55)

6. Stari Grad (07:34)

Nepočin / Svijet Po Kojem Gazim (1977)

Balkan kültüründen gelen Progressive Rock'ın da tadı bir başka olur her zaman. Nepočin bu gruplar içerisinde en muhteşemi, en süperi, en hiperi değil elbette. Ama o haliyle bile gerçekten de nefisler diyebiliriz. Hard Rock'tan yola çıkarak kendi folklorik öğeleri ile birleştirdikleri bir Heavy Progressive Rock yapıyorlar.

1972 yılında kurulan Drugi Način grubu, Nepočin'in öncülü. 1973 yılında yayınladıkları single'ın ardından 1975 yılında da nefis bir albüm yayınlıyorlar ki bu albüme de yakında yer vereceğiz blogda. Oldukça popülerleşen bu grup albümden kısa bir süre sonra dağılıyor. Ardından da grubun 2 elemanı İsmet Kurtovic (vokal, flüt, gitar) ve Halil Mekiç (gitar, vokal) 1977 yılında Nepočin'i kuruyorlar. Grup çok kısa ömürlü oluyor. Aynı yıl içerisinde kurulup, albüm yayınlayıp dağılıyorlar. Ama elde kalan albüm de etnik kültürel kökenlere dayalı Rock müzik konusunda kolayca listelere girebilecek niteliklere sahip oluyor. Tabi aynı şekilde bizim tek albümlü efsaneler listemize de rahatlıkla giriyorlar.

Grup adını şair Vasko Popa'nın Nepočin Polje şiirinden alıyor. Albümün kapak resmi de dönemin ünlü karikatüristlerinden biri olan Igor Kordej tarafından yapılıyor. Sağlam bir albüm, enfes bir grup, iyi bir kapak derken albüm kendi ülkesinde bir miktar ticari başarı kazansa da grubun ayakta kalmasına yetecek kadar başarılı olamıyor. Özellikle eleştirmenler tarafından ciddiye alınmayan albüm ile ilgili herhangi bir sorun yok aslında. Sadece eleştirmenler İsmet Kurtoviç'in egosuna, iddialı ve hırslı yapısına prim vermiyorlar. Doğal olarak da albümü fazla önemsemiyorlar.

Albüm temel olarak Yugoslav folklorundan etkilenirken modern Rock müziğin de imkanlarından faydalanıyor. İçerisinde yer alan flüt bölümleri ve sert gitar riffleri ile birlikte düşünüldüğünde en yakın Jethro Tull ve Focus gibi bir havaları olduğunu söyleyebiliriz. Lakin buna kendilerinden kattıkları çok fazla bileşenle aynı olmak ya da benzemek kavramlarının ötesine geçmeyi başarabilmişler.

Uzun süredir tarih sahnesinden çekilmiş olan Yugoslavya'nın rock müziğe armağanlarından biri olarak düşünebilirsiniz Nepočin'i. Her arşivde yer alması gereken, her dönem nefasetinden en ufak bir şey kaybetmeyen albümlerdendir.

NEPOČIN

Ismet Kurtovic / Gitar, Flüt, Vokal

Halil Mekic / Gitar, Vokal

Damir Sebetic / Klavye

Bozo Llic / Bass

Branko Knezevic / Davul

SVIJET PO KOJEM GAZIM

01 - Rock Pajaci (3:15)

02 - Svijet Po Kojem Gazim (4:58)

03 - Stopa Za Stopom (6:28)

04 - Novi Dan (5:17)

05 - Čekati Moj Hit (7:03)

06 - Beskrajna Tama Noći (4:59)

07 - Žena Neumorna Hoda (2:59)

08 - O Tome Ču Ti Pjevati u Nekoj Novoj Pjesmi (Idem Ja u Disco) (3:38)

Kornelyans / Not An Ordinary Life (1974)

Eski Yugoslavya, bugünkü Sırbistan'ın ilk Progressive Rock gruplarından biri de Kornelyans. Aslında grubun adı Korni Grupa ama uluslararası arenada yer alabilmek için bu albümde Kornelyans olarak kullanmışlar. 1968 yılında Saraybosna'dan Belgrad'a gelen Kornelije Kovac tarafından kurulan grubun, ikisi de birbirinden iyi 2 albümü bulunuyor.

60'ların sonunda hala popüler ve yumuşak müzik seven Yugoslav halkına inat Kovac, kendilerine has bir Progressive Rock anlayışı geliştirme çabası içerisinde epeyce debelenmiş. Hatta bunun için popülaritenin gerekliliklerini de yerine getirmekten kaçınmamış. İstediği şekilde yapacağı albüme kaynak sağlamak adına radyolarda sık sık çalınabilecek niteliklere sahip pop parçalar üretip parayı bu tür müzikten kazanıyor. Büyük bir rahatlığa kavuştukları için grup olarak albüm kaydına girip ilk albümü 1972 yılında yayınlıyorlar. Korni Grupa adıyla yayınlanan albüm o güne kadar Yugoslavya'da yayınlanmış 4. Progressive Rock albümü olma özelliğine de sahip.

Jazz Fusion'a yakın duran tarzı ve grup elemanlarının virtüözlüğe varan enfes enstrüman çalışlarıyla Korni Grupa o güne kadar yapılmış en kaliteli, yaratıcı ve cesur çıkışlardan da biri olarak kayıtlara geçer. Grup, bu başarının ardından daha da geniş bir arenaya girme çabalarındadır artık. 1974 yılında İtalya'da konumuz olan ikinci albüm Not An Ordinary Life'ı kaydederler. Lakin kayıtlara başlamadan önce, yaptıkları Generation 1942 parçasıyla Eurovision şarkı yarışmasına katılırlar. Fazlasıyla Progressive Rock öğeler içeren bir parça olduğu için elbette başarılı olamayıp 7. sırada kalırlar. O yıl kazanan grubun Waterloo şarkısıyla ABBA olduğunu da belirtmeden geçmeyelim.

En azından uluslararası bir yarışmadan yer alabildikleri için buradan gelen bilinirlikle ile kaydettikleri Not An Ordinary Life, üst düzeyde niteliklere sahip Jazz Fusion, Progressive Rock bir kayıt olarak ortaya çıkar. Fakat ticari olarak ufak diye tabir edilebilecek bir başarı dahi elde edemez. Albümün satış rakamı 10.000 kopyanın biraz üzerinde kalır. Durum o kadar kötüdür ki Yugoslavya'da bile neredeyse hiç satılmamıştır albüm. Kornelije Kovac yaşadığı hayal kırıklığı ile grubu dağıtmaya karar verir ve Korni Grupa / Kornelyans'ın sonu gelir.

Yes ve Genesis tarzı bir Progressive anlayışının tek albümle tutmayacağını tahmin etmesi de gerekirdi halbuki. Yine de albümün ticari başarı elde edememiş olması kalitesinin düşüklüğünden kaynaklanmıyor. Piyasanın beklentilerinden farklı bir anlayışa sahip olduğu için öne çıkamadığı ortada. Bizim içinse arşivde olmazsa olmazlardan biri.

KORNELYANS

Zlatko Pejakovic / Lead Vokal

Josip Bocek / Elektrik Gitar, Akustik Gitar, Vokal

Kornelije Kovac / Klavye, Vokal

Bojan Hreljac / Bass

Vladimir Furduj / Davul

NOT AN ORDINARY LIFE

01. Rising (2:14)

02. Not an Ordinary Life (10:16)

03. Generation 1942 (6:32)

04. Fall of the Land of Women (5:30)

05. Temporary Parting (3:58)

06. Man with a White Flag (11:43)

Dah / Povratak (1976)

O zamanlar adı Yugoslavya olan ülkeden çıkma Dah, 1972 yılında Belgrad'da kurulmuş. Başlangıçta dört kişiden oluşan kadro ile başarılı canlı performanslar sergilemişler. Bunların içinde en önemlisi, bir anda büyük ün kazanmalarını da sağlayan performans 1973 yılında Ljubljana Boom Pop Festival'de gerçekleşmiş. Heavy Progressive Rock'ın Yugoslavya'dan çıkan önemli temsilcilerinden biri olan grubun adı "Nefes" manasına geliyor.

Temelde gitarist Zlatko Manojlovic'in grubu sayılan Dah, kaydettiği ilk single'ı plakçının vitrininde canlı olarak çalarak tanıtmalarıyla da biliniyorlar. O zamanlar için oldukça da tuhaf bir durummuş bu. Ama single belirli bir başarıyı beraberinde getirmiş. Ardından albüm kayıtlarına başlamışlar ve 1974 yılında ortaya Veliki Circus çıkmış. Ortalama bir albüm olan bu ilk albüm grubun tanınmasına olanak sağlarken başka kapıları da açmış. Dah, 1975 yılında Belçika ve Lüksemburg'da çalışmalar yapmaya başlamış. Orada kaldıkları süre boyunca kaydedip yayınladıkları Shoshana single'ı ile de uluslararası bir liste başarısı elde etmişler. Ama bu başarı grubun hanesine yazılmamış zira grubun adını değiştirip Land adını alarak yayınlamışlar single'ı.

1976 yılında da Yugoslavya'ya dönerek ikinci albüm Povratak'ın kayıtlarına başlamışlar. Uzun bir çalışmanın ardından yayınlanan Povratak grubun son albümü olmakla birlikte en iyi albümüdür de aynı zamanda. Melodik yapıdaki, uluslararası başarı kazandıkları Shoshana da bu albümde mevcuttur.

Heavy Progressive'in etnik kökeni fazla olan bir kolunda ilerliyor Povratak albümü. İngiliz ya da Alman tarzı sertlikler yok burada. Daha hafif, daha fazla Folk öğeleri içeren ve tam anlamıyla da kendine has bir yapıda. Vurmalılarla ilerleyen melodik işleri sevmeyenler albümden genellikle uzak dururlar. Tercihe göre değişen bir beğeni durumu içerir yani Povratak. Balkanların ritmik havasını sevenlerdenseniz, 9/8 ritim duyduğunuzda kıçınız başınız oynamaya başlıyorsa albüme fazlasıyla yakınlık duyarsınız.

Grubun ritim bölümünün etkili tavrı, gitarın da öne çıkarak onlara katılmasıyla nefis bir etnik coşkuya dönüşür. Ara ara kulağınıza çalınan ve sertleşen sesler müziğin içerisinde eriyip giderek özgün bir yapı oluşturur. Sonuçta, yukarıda da bahsettiğim sebeplerden ötürü albümü sevmeyebilirsiniz ama hakkını yememek ayrı bir şey.

DAH

Zlatko Manojlovic / Gitar, Vokal

Branko Gluscevic / Bass

Velibor Bogdanovic / Davul

Goran Manojlovic / Klavye

POVRATAK

01. Ko te sada ljubi (3:05)

02. Idem prema suncu (3:04)

03. Sta je ljubav (2:52)

04. Oh draga (2:32)

05. Shoshana (3:11)

06. Na nebu mojih misli (3:42)

07. Sahara (3:40)

08. Svet (3:24)

09. Osecaj (8:16)