Jefferson Airplane / Surrealistic Pillow (1967)

Psychedelic Rock'un 2 büyük devinden biri olan Jefferson Airplane'in (diğeri tabi ki The Grateful Dead) en iyi albümüdür Surrealistic Pillow. 1965 yılında kurulduklarında grubun vokali olan Signe Anderson, ilk albümün ardından gruptan ayrılır. Takes Off oldukça başarılı ve yenilikçi bir albüm olmasına rağmen vokal yönünden ve ruhu yakalama çabasından kaynaklı bir miktar geride durur. Muhtemelen bu nedenle grup elemanları Signe Anderson'u istememiş olabilirler. 

Konumuz olan ikinci albümde ise hem Jefferson Airplane'in hem de Psychedelic Rock müziğin yönündeki bazı ayrıntılar netleşir. Zira gruba Grace Slick dahil olmuştur. Grup ile ilk albümü olduğu için bir miktar geriden takip eder Slick. Ama o geri planda kalmış hali ile bile her şeyin önündedir aslında. Tuhaf ve iç gıcıklayıcı tınılara sahip sesi ve vokal tekniği ile öne çıkar. Bu yetmezmiş gibi Psychedelic Rock müzik tarihine White Rabbit ve Somebody to Love gibi iki başarılı parça da armağan eder Slick bu ilk albümle. Her iki parçayı da kendi yazmıştır ve vokal ondadır. 

Slick hakkında bu kadar atıp tuttuktan sonra grubun bir halta yaramadığı gibi bir sonuç da çıkmasın. Jefferson Airplane zaten devleşme yolunda ilerleyen bir Psychedelic Rock grubuyken Slick ayrıntısıyla hem işleri kolaylaştırmış hem de kalıcı olmayı sağlamışlar. Marty Balin, Jorma Kaukonen, Paul Kantner, Jack Casady ve Spencer Dryden'ı işe yaramaz görmek gibi bir hataya düşmemek lazım. Çünkü müzikal alt yapıda oluşturdukları o sisli, dumanlı, kimi zaman coşkulu, kimi zaman zararlı etkiyi oluşturmak da öyle kolay iş değil.

Kaldı ki albümdeki diğer parçalar da Kantner, Balin ve Kaukonen'den çıkma. She Has Funny Cars, Today, Comin' Back To Me, How Do You Feel gibi parçalar olmasa Surrealistic Pillow da işe yaramaz bir albüme dönüşür. Zaten albümdeki o Psychedelic ve Trippy atmosfer bütün parçalarla ve hatta parçaların sıralanışları ile birlikte ortaya çıkıyor. Parçaların yerini değiştirerek dinlediğinizde albümden aldığınız keyif aynı olmuyor. Konsept bir albüm olmasa da albümün size verdiği tat tamamen bu. Olması gerektiği gibi, eksiksiz, fazlasız üretilmiş başyapıtlardan.

JEFFERSON AIRPLANE

Marty Balin / Vokal, Gitar

Grace Slick / Vokal, Piyano, Org, Recorder

Jorma Kaukonen / Lead Gitar, Ritim Gitar, Vokal

Paul Kantner / Gitar, Vokal

Jack Casady / Bass, Fuzz Bass, Ritim Gitar

Spencer Dryden / Davul, Vurmalılar

SURREALISTIC PILLOW

01. She Has Funny Cars (3:13)

02. Somebody to Love (2:57)

03. My Best Friend (3:03)

04. Today (3:00)

05. Comin' Back to Me (5:24)

06. 3/5 of a Mile in 10 Seconds (3:45)

07. D.C.B.A.-25 (2:40)

08. How Do You Feel (3:35)

09. Embryonic Journey (1:52)

10. White Rabbit (2:32)

11. Plastic Fantastic Lover (3:44)

The Electric Prunes / Release Of An Oath (1968)

Normalde yola Psychedelic Rock ve Garage Rock olarak çıkan The Electric Prunes, yenilikler peşinde koşarken, yaptıkları 1968 albümüyle tarihin ilk Symphonic Rock kayıtlarından birine imza atacaklarını kestirebilmişler miydi bilemiyorum. Ama yaptıkları en iyi işlerden biri bu olabilir.

1965 yılında Los Angeles, California'da kurulan grup başlangıçta Psychedelic Rock üzerinden gidiyordu. Başarılı çıkışlarının ardından 3. albüm kayıtlarının öncesinde tanıştıkları müzisyen David Axelrod grubun tarzını fena halde etkiliyor. Hatta o kadar etkiliyor ki grubun bu dönemi Axelrod Period olarak anılıyor. Psychedelic ve Baroque Pop'u Gregorian Müzik ile birleştirmek istedikleri sırada tanıştıkları Axelrod, çıtayı daha da ileri taşıyarak grubun müziğinin Symphonic Rock'a kadar uzanmasını sağlıyor. 3. Albüm Mass in F Minor tıpkı Os Mundi'nin albümünde olduğu gibi fena halde senfonik öğeler içeriyor.

Release Of An Oath ise 3. albümün yapısını temel alarak devam eden ama daha fazla oturmuş ve daha kaliteli bir albüm olarak çıkıyor karşımıza. Albümdeki parçalarda Gregorian müziği fazlasıyla hissetseniz de asıl tür Psychedelic ve Baroque Pop'tan beslenen bir Symphonic Rock'a dönüşmüş durumda. 60'ların sonundaki havayı size fazlasıyla hissettiren, kendi içinde geliştikçe gelişen, değiştikçe değişen bir albüm. Belki bu yapısıyla Progressive Rock'a bile selam verdiğini rahatlıkla söyleyebiliriz.

Albüm ile ilgili en önemli nokta aslında orijinal The Electric Prunes kadrosu ile kaydedilmemiş olmasıdır. Axelrod bir önceki albümle birlikte grubu neredeyse ele geçirmişti ve kendine ait beste ve sözleri yorumlatabileceği bir gruba çevirmişti. Orijinal kadrodan sadece Dick Whetstone vardı ve o da sadece vokal yapıyordu. Grubun diğer üyeleri ise Climax isimli Coloradolu bir grubun üyeleriydi.

Fuzz gitarlar ile ön plana çıkan parçalarda kendine has ve daha önce pek de duymadığınız yapılara rastlamak mümkün. Psychedelic'ten beslenmelerine rağmen hiç de Grateful Dead ya da Jefferson Airplane gibi değiller. İlk parça Kol Nidre enfes bir senfonik giriş ve klavye ile açılıyor. Eşlik eden gitarlar ve peşi sıra sizi dinginliğe sürükleyen kilise vokali ile yolunu fena halde değiştiriyor. Bu arada belirtelim, Kol Nidre bir Yahudi ezgisi (ya da duası)

Benzer bir yapıya sahip ama albümün tartışmasız en iyi parçası Holy Are You, tanrı göndermelerinin sık geçtiği, sadeliği ile sizi sürükleyen bir parça. Özellikle de klavyenin girdiği (ki bundan onca yılın ardından hala da emin değilim onlar klavye değil keman olabilir) bölümlerde farklı evrenlere geçiş yapıyorsunuz.

General Confessional, size kilisedeymişsiniz havası verirken bir anda karşınızda senfoni orkestrasıyla karşı karşıya kalmışsınız gibi hissettiriyor. Parçadaki davul bölümü hem fazlasıyla dikkat çekici hem de kilise havasını bir anda dağıtan bir yapıya sahip.

Rock'n Roll bir parça gibi başlayan Individual Confessional, kişisel açıdan, albümün en zayıf parçası. Kendinden önceki ve sonraki parçalar arasında bir köprü oluşturuyor ama o parçalara da fazlasıyla benzer bir durumda.

Klavye ve bass'ın ön sevişmesi kıvamında sürüklenen Our Father, Our King aynı etkiyle devam etmiyor. Parçada özellikle Whetstone'un vokali çok fazla öne çıkıyor. 

The Adoration ise Progressive Rock'u fazlasıyla size hissettiren bir parça. İniş çıkışlarıyla havanızı anında değiştirip sizi kendisini dinlemeye zorluyor. Albümün en iyi ikinci parçası olabilir.

Closing Hymn adından da anlaşılacağı üzere kapanışa uygun bir ilahi kıvamında. Ama öyle vokallerle bezenmiş bir şey de beklemeyin. Gitarın fazlasıyla öne çıktığı değişik ve etkili bir tarzı var.

THE ELECTRIC PRUNES

Richard Whetstone / Davul, Vokal

Howard Roberts / Gitar

Louis Morell / Gitar

Don Randi / Klavye

Carol Kaye / Bass

Earl Palmer / Davul

Gary Coleman / Vurmalılar

RELEASE OF AN OATH

01 - Kol Nidre 4:14

02 - Holy Are You 4:05

03 - General Confessional 4:15

04 - Individual Confessional 2:10

05 - Our Father, Our King 3:10

06 - The Adoration 3:48

07 - Closing Hymn 2:53

Jefferson Airplane - Volunteers (1969)

Blog'un bütün sakinlerine selamlar öncelikle. Bu kadar çok güzel insanın toplandığı bir ortamda yazmak gözümü biraz korkutsa da, nihayetinde aranızdayım ben de. Tanışma faslını çok uzatmadan hemen uçağa yetişmek istiyorum.

Jefferson Airplane ile ilgili çok söz söylemeye gerek yok elbette. Hemen herkesin iyi bildiği bir efsane zaten kendileri. Volunteers ise grubun altıncı albümleri. Bu albüm Woodstock 69'dan hemen sonra çıktı. Hatta albümdeki şarkılardan bazıları zaten Woodstock'ta çalınmıştı. (Wooden Ships'in Woodstock versiyonu aklınızın bir köşesinde bulunsun) Fikrimce, bu albüm, dönem olarak uçağın epey yüksekte olduğu bir dönemde yapılmış ve grubun tüm karakterini oldukça iyi yansıtan bir albüm. Jefferson Airplane, Volunteers ile bizlere aşkı, barışı ve özgürlüğü tatlı tatlı dikte ediyor. Biz de farkına bile varmadan kapılıp gidiyoruz.

Benim için bazı albümler vardır. Belli bir enstrüman ya da vokal çok ön plana çıkar. Volunteers ise hiç böyle değil. Bu durum kulağımın hamlığından mı kaynaklanıyor, yoksa kafamın durumundan mı bilemiyorum ama neticem budur. Bu albümde de elbette her sesi tek tek takdir etmeniz gayet mümkün, fakat kendinizi rahatça bıraktığınız anda sizi bütün halinde sarmalayacak bir albüm Volunteers.

Bu albümden bahsederken albüme adını eksik bir şekilde veren Volunteers of America'dan bahsetmemek olmaz elbette. Dönemin savaş karşıtlarının dilinden hiç düşmeyen, sembol bir şarkı olmuş Volunteers. Yıllarca da bu sembol özelliğini sürdürmüş. Akıllara Vietnam savaşı geldiğinde tam karşısında kendine yer bulmuş. Adını eksik bir şekilde veren dedim, zira albümün adı Volunteers of America olarak düşünülmüş fakat yapımcılar Volunteers olmasına karar vermişler.

Albümün kapağının da size kendini epey sevdireceğini düşünüyorum. Ekmeğin birine fıstık ezmesi, diğerine de reçel sürün, sonra ikisini kapatıp afiyetle yiyiniz efenim!

Son olarak albümdeki kendi favorilerimden bahsedeyim. Good Shepherd, The Farm, Eskimo Blue Day ve Volunteers'ı ayrı bir yere koyabilirim. Hemen ardından da We Can Be Together ve Wooden Ships'i başka bir yere koyarım...

Hepsini tek tek bir yerlere koymadan önce size iyi dinlemeler dileyip çekileyim.

JEFFERSON AIRPLANE

Marty Balin / Gitar, Vokal

Jack Casady / Bass

Spencer Dryden / Davul

Paul Kantner / Gitar, Vokal

Jorma Kaukonen / Gitar, Vokal

Grace Slick / Klavye, Vokal

VOLUNTEERS

01 - We Can Be Together (5:50)

02 - Good Shepherd (4:22)

03 - The Farm (2:55)

04 - Hey Fredrick (8:31)

05 - Turn My Life Down (2:55)

06 - Wooden Ships (6:00)

07 - Eskimo Blue Day (6:31)

08 - A Song For All Seasons (3:30)

09 - Meadowlands (1:01)

10 - Volunteers (2:03)