Abacus / Abacus (1971)

Bir süredir hep tek albümlü gruplar deyip duruyoruz. Üstüne bir de hayıflanıyoruz, keşke başka albümleri de olsaydı diye. Abacus de bunun tam tersi gruplardan. 4 albüm kaydetmişler ama konumuz olan ilk albüm dışındakileri keşke kaydetmeselermiş dedirtiyor insana. Yok, abarttım. O kadar da değil elbette. Ama yine de ilk albümün nefaseti yanında diğerlerinin esamesi okunmaz. Zira sonraki albümlerde garip bir şekilde davranıp Pop müziğe doğru kaymaya başlıyorlar. Gerçi daha en başında, ilk albümde bile o etkiler hissediliyor. Yine de iyi yedirilmiş bir halde ki farkına varmakta bile güçlük çekiyorsunuz.

Grup, ilk olarak 60'ların ikinci yarısında bir araya geliyor. Fashion adıyla Dortmund, Almanya'da müzik yapmaya başlıyorlar. Vokalin yetersizliğinden dolayı bir değişikliğe gidip İngiliz vokalist Chris Williams'ı aralarına alıyorlar ve grubun adını da Abacus olarak değiştiriyorlar. Grubun adı Babilliler tarafından icat edilen, Çinliler tarafından geliştirilen ve Romalılar tarafından el tipi hesap makinesi olarak kullanılan, bizim de sayı boncuğu olarak bildiğimiz Abaküs'ten geliyor.

Albümün yazılmasında vokalist Williams'ın katkısı çok fazla. Doğal olarak da albüm Krautrock albümü değil. Kendi tarzını yaratabilmiş bir Progressive Rock albümü. Nine Days Wonder'ın ilk albümü ile büyük bir paralellik taşısa da daha çok Van Der Graaf Generator, Aardvark gibi bir havası var. Hatta daha ileri gidip Emerson, Lake & Palmer'ın da adını verebiliriz burada. Zira klavyelerin çok fazla öne çıktığı, gitarın belli belirsiz şekilde geride kaldığı parçaların olduğu bir albümden bahsediyoruz. Pastoral atmosfer yaratmayı başaran destansı parçaların yanında Symphonic Rock'ın içinden geçen, olduğu yerde duramayıp Psychedelic etkileri hissettiren albümü "tam anlamıyla dengesiz" olarak tanımlayabiliriz. Bazı noktalarda işe karışan Pop'un etkisinin bu dengesizliğin yaratılmasında büyük pay sahip olduğunu düşünmek yanlış olmaz. Muhtemeldir ki dönemin öne çıkan Pop tarzından epeyce etkilenmişler. Fakat bunun albümdeki yansıması Pop yapma kaygısından çok öte, türleri kendi özelliklerini yitirmelerine izin vermeden birleştirme çabası olarak görülüyor.

Çabanın boşa çıkmadığını da belirtelim. Hatta albüm için Crossover Prog'un en iyilerinden biri olduğunu söylemek de yanlış olmaz. Karmaşık bir şekilde pek çok türü bir potada eriterek albüm yapmak çok kolay bir iş olmasa da Abacus bunu başarabilmiş ender gruplardan.

ABACUS

Klaus Kohlhase / Bass

Chris Barutzky / Klavyeler

Chris Williams / Vokal, Gitar, Vurmalılar

Hans Rolf Schade / Gitar, Sitar

Felix Hans / Davul, Vurmalılar

ABACUS

01 - Pipedream Revisited Part I & Part II 9:35

02 - Cappucino 4:05

03 - Don't Beat So on the Horses 4:32

04 - Song for Brunhilde 4:36

05 - Song for John and Yoko 5:00

06 - Radbod Blues 5:48

07 - Chestholder 5:42

Samson / Are You Samson (1969)

60'ların sonlarından tek albümlük İngiliz Psychedelic Rock örneği. Kökeni 1966 yılında kurulan ve kısa süre sonra dağılan Big City Soul Band'e dayanır. Bu grupla beklediklerini bulamayan elemanlar isim ve tarz değişikliği yaparak yola devam kararı alırlar. Belirtelim, Samson da hakkında bilgiye hasret olduğumuz gruplardan biridir. 1968 yılında Manchester, İngiltere'de kurulan grubun adı 1949 yılı yapımı Samson And Delilah filmine dayanıyor. Cecil B. DeMille'in yönetip Victor Mature ve Hedy Lamarr'ın oynadığı filmden bazı Samson görüntüleri albüm kapağında da mevcut. Samson'ın yıktığı sütunlarla birlikte elbette.

Grubun olabildiğince tempolu, melodik bir yapısı var. Albümde pek çok türün izlerini görmek de mümkün. Bu bakımdan eklektik ve hatta crossover terimlerini grubun tarzıyla alakalı olarak kullanmak çok da yanlış olmaz. Gözle görülür Baroque etkilerinin olduğunu da söylemek gerekiyor. Albüm muhteşem, olağanüstü, efsanevi diye tabir edilebilecek albümlerden değil. Ama Pop anlayışından Psychedelic'e doğru kayan yapısıyla, farklı türleri birleştirip kendilerinden çok şey kattıkları düzenlemelerle, özelliksiz ama yerinde duramayan vokali ile arşivlenmesi gereken albümlerden biri.

Baskın şekilde ön plana çıkan org ve gitarın yanında pirinç üflemeliler de albümdeki yerlerini almışlar. Yapısal olarak sıklıkla Pop'a doğru kaysalar da Samson'un kendine has tarzında bu hiç göze batan bir hal almıyor. Daha çok tarzı yumuşatıp varyasyonları arttırma çabası olarak algılanabilir. Gerçi, vokalin ön planda olduğu yerlerde "Beach Boys mu yahu bu" bile dediğiniz oluyor ama hepsi o kadar. Diğer taraftan bakıldığında ise özellikle enstrüman kullanımları ve türe kattıklarıyla ilk dönem The Moody Blues'u da andırdıkları rahatlıkla söylenebilir.

Müzikal açıdan sıradan olmanın ötesinde olsalar da belli ki ticari açıdan herhangi bir başarıya imza atamadıkları için Samson da tarihin tozlu Rock Müzik rafları arasında bir yerlere sıkışmış durumda. Dediğim gibi, Progressive Rock, Symphonic Progressive Rock, Krautrock gibi etkili bir şeyler olmasa da grubun müziği başarılı bir Psychedelic Rock örneği olarak duruyor. Ağır ve kendini kaybeden Psychedelic albümlerin ve grupların yanında daha hafif, daha melodik ve kolay dinlenebilir oldukları da bir gerçek.

SAMSON

Les Jones / Gitar

Norman Findley / Org

Paul Ford / Trompet

Les Olbinson / Bass

Mike Delaney / Davul

Ian Kewley / Vokal, French Horn

ARE YOU SAMSON

01 - Traffic

02 - Sleep

03 - Journey

04 - Fair

05 - The End Song

06 - Mars

07 - Venus

08 - Saturn

09 - Poem for Sam

Andromeda / Andromeda (1969)

Fuzzy Duck'ta bahsi geçmişken Andromeda ile devam edelim. 1968 yılında The Attack grubundan ayrılan John DuCann yeni bir grup kurma peşine düştüğünde Mick Hawksworth ve Jack Collins'i buluyor. Önce The Five Day Week Straw People adında nefis bir Psychedelic Rock albümü kaydediyorlar. Ama bu tek albümlük bir proje olarak kalıyor. Üst aşama olarak düşündükleri yeni bir grup olan Andromeda'yı kuruyorlar. Fakat Collins gruptan ayrılıyor. Yerine ise Ian McLane geliyor. Du Cann ile Hawksworth, bir önceki gruplarından gelen Psychedelic deneyimini daha ileriye taşıyıp Jazz, Hard Rock gibi türlerle birleştiriyor ve temelde Proto-Prog diyebileceğimiz bir albüm kaydediyorlar.

Albüm kaydı da yılan hikayesi misali bir hal alıyor bu arada. Efsane yapımcı John Peel ve RCA işin içine giriyor önce. Collins'in ayrılması ile birlikte Peel anlaşmayı feshediyor. Grup bu arada Black Sabbath ile turneye çıkıyor ve oldukça başarılı bulunuyor. The Who'nun gitaristi Pete Townshend de Andromeda'nın albümü için yapımcı olmaya niyetleniyor. Ama hepsi boşa çıkıyor ve 1969 yılında albümü kendi çabalarıyla kaydedip yayınlıyorlar. Albüm, döneminde eleştirmenler tarafından fazlasıyla başarılı bulunurken, ticari anlamda tam bir hayal kırıklığı yaratıyor. DuCann albümden sonra gruptan ayrılıp Atomic Rooster'ı kurmak için Vincent Crane ve Carl Palmer ile çalışmaya başlıyor.

Diğer elemanlar birkaç gitarist ile çalışıp grubu devam ettirmek isteseler de en sonunda pes ediyorlar. Hawksworth Fuzzy Duck'ı kurmak için yola çıkarken Ian McLane ise Ray Owen's Moon'a katılıyor. Doğal olarak da elimizde yine, tek albümlük olmasına üzüldüğümüz gruplardan biri kalıyor. 

Psychedelic'ten beslenen yapısıyla pek de farklı bir şey yapmıyormuş izlenimi yaratsa da aslında iş tam olarak öyle değil. Andromeda, uzun varyasyonlarla bezeli, ilerlemeye açık bir albüm. Az önce de belirttiğimiz gibi Jazz'ı da içine alarak çıtayı fazlasıyla yükseltiyor ve Hard Rock'la birleştirip daha sert bir tarza doğru yöneliyor. İngiliz tipi Progressive Rock'ın öncülü olması ve Proto-Prog olarak anılması tam da bu yüzden. Atomic Rooster'ın bilinirliğinin Carl Palmer sayesinde olduğunu düşünsek de DuCann gitarının o başarıdaki yeri yadsınamaz. Andromeda'da John DuCann'in neler yapabileceğini, nereye gidebileceğini rahatlıkla görebiliyorsunuz. Tabi Hawksworth ve McLane'i bunun dışında tutmak hiç doğru değil. 3 kişilik bir grup olarak hepsi yapabileceklerinin en iyisini yapmışlar gibi duruyor.

Oldukça güçlü bir sound'a, hızlı ve tempolu bir ilerleyişe, insanı müziğin içine hapseden bir dokuya sahipler. Arşivlerdeki yerini fazlasıyla hak eden gruplardan biri yani Andromeda. 

ANDROMEDA

John DuCann / Gitar, Vokal

Mick Hawksworth / Bass, Vokal

Ian McLane / Davul

ANDROMEDA

01 - Too Old 5:00

02 - Day of the Change 5:04

03 - And Now the Sun Shines 4:01

04 - Turn to Dust 6:52

05 - Return to Sanity 8:32

06 - The Reason 3:33

07 - I Can Stop the Sun 2:10

08 - When to Stop 8:43

If / If (1970)

Tarihin en iyi Jazz Rock grupları listesine ilk 5'ten rahatlıkla girebilecek olan If, 1969 yılında Londra, İngiltere'de kuruldu. Diğer Jazz kökenli gruplarla karşılaştırıldığında Blues'a yakın, Rock olarak düşünüldüğünde ise daha fazla Jazz olarak görülen grup temelde, İngiltere'nin Amerika'ya cevabı olarak sayılır. Zamanında The Beatles'a karşılık ortaya çıkan The Beach Boys hikayesinde olduğu gibi, Amerika'nın Chicago ve Blood, Sweat & Tears'ına İngiltere'nin cevabı niteliğindeydi If. Arada büyük farklar vardı elbette. Grupta, Amerikalı türdeşlerinden farklı olarak Trompet ve Trombon kullanılmıyordu. Ama Saksafon ve Flüt ile bambaşka bir yerde duruyorlardı.

Daha da önemlisi günümüzde bile yapılmayan bir şeyi yaparak, sadece ana enstrümanlarla değil gruptaki bütün müzik aletleri ile solo çıkışlar yapmayı başarabilmişlerdi. Tarzlarından dolayı farkı gruplarla çıktıkları konserlerde nerede durduklarını kestirmek mümkün değildi. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi ya fazla Jazz ya da Blues olarak kalıyorlardı. Buna rağmen pek çok turneye çıktılar. Cream, Traffic, Yes, Black Sabbath, Grand Funk Railroad, Ten Years After, Lynyrd Skynyrd, Muddy Waters, Miles Davis, Willie Dixon gibi isimler birlikte konser verdikleri isimlerden bazıları.

Birbiri ardına kaydettikleri başarılı albümlerle isimlerini dünya müzik tarihine yazdırmayı da başardılar. Yine de bu 1975 yılında dağılmalarını engelleyemedi. Ama yeterince dinleyebileceğimiz albüm bırakmaları da bu işin artısı olarak görülebilir.

Uzun ve yaratıcı Jazz partisyonlarını, Rock müziğin agresif ve heyecanlı kısmıyla oldukça iyi bir şekilde birleştirdiler. Yaptıkları müzik haddinden fazla kaliteliydi, fakat bu ticari başarıyı bekledikleri seviyede getirmiyordu. Dağılmalarının en büyük sebeplerinden biri de muhtemelen buydu. Ama Jazz Rock arenasında dünyayı bir müddet salladıklarını da hiç kimse yadsıyamaz.

Hodgkinson'ın güçlü sesi ve teknik vokalinin en az enstrümanlar kadar iyi olduğunu belirtmeden geçmeyelim. Enfes Jazz akorlarının bir anda birleştiği Psychedelic gitar tınıları ile yükselen bir tarza sahip olmaları vokalin öne çıkabilmesini de sağlıyordu. Doğaçlamalarla daha da ileriye götürdükleri tarzlarıyla pek çok grubun ve belki de türün öncülü olduklarını söylemek de yanlış olmaz. Zaman zaman tempolu ve melodik bir yapıyla ilerlerken zaman zaman da kontrolü kaybedip kaotik bir doğaçlamanın ortasında kalmaları gerçekten de keyifli bir müzik zevki yaşatıyor.

IF

JW Hodgkinson / Lead Vokal, Vurmalılar

Terry Smith / Gitar

John Mealing / Org, Piyano, Vokal

Dick Morrissey / Tenor ve Soprano Saksafon, Flüt

David Quincy / Alto ve Tenor Saksafon, Flüt

Jim Richardson / Bass

Dennis Elliott / Davul

IF

01 - I'm Reaching Out on All Sides 5:14

02 - What Did I Say About the Box, Jack? 8:20

03 - What Can a Friend Say? 6:28

04 - Woman, Can You See (What This Big Thing Is All About)? 4:11

05 - Raise the Level of Your Conscious Mind 3:11

06 - Dockland 5:21

07 - The Promised Land 4:31

Fuzzy Duck / Fuzzy Duck (1971)

Yine hakkında çok az bilgiye sahip olduğumuz gruplardan biri ile karşı karşıyayız. Tarihsel bilgi eksikliklerinin hiç de öneminin olmadığını anlatan çok iyi bir albüm bırakmış olmaları bizi yeterince mutlu ediyor, gerisi hikaye. 1970 yılının ortalarına doğru kurulduğu düşünülen grubun elemanlarından Mick Hawksworth'ü Andromeda ve Toe Fat gruplarından tanıyoruz. Roy Sharland ise Uriah Heep'in öncülü olan Spice'ta ve The Crazy World of Arthur Brown'da çalmış, ki muhtemelen Arthur Brown'dan sonra Fuzzy Duck'a geçmiş. Grahame White Fuzzy Duck'ın ardından Capability Brown'ın kurucularından biri oluyor. Paul Francis ise muhtemelen The End grubundan gelme.

Heavy Progressive Rock türünün en iyi örneklerinden biri olan Fuzzy Duck'ın albümünde Heavy Psychedelic Rock, Hard Rock gibi türlerin izlerine de rastlıyoruz. Albümün bazı bölümlerinde Uriah Heep, Vanilla Fudge, Quatermass, Atomic Roster gibi gruplarla benzeştikleri görülse de aslında bundan çok daha fazlasına sahip olan bir grup Fuzzy Duck. Tempolu ve sert şekilde ilerleyen parçalar insana nefes almayı unutturacak cinsten bir etki yaratıyor. Fazlasıyla hareketli ve melodik olan parçalar özensiz vokal tekniğiyle bozuluyor izlenimi yaratsa da çok büyük bir kayba yol açmıyor. Yine de sadece enstrümantal olsalarmış daha iyi olacaklarmış diyebilirsiniz.

Albümde gitarların çok iyi olduğunu ve sürekli öne çıktıklarını belirtmeliyim. Bunun yanında Hammond'ın enfes giriş çıkışları havayı fazlasıyla dağıtırken, diğer yandan da bütün yapıyı düzene oturtuyor. Blues gitarı tınıları, oldukça ağır ve sert Hammond riffleri, yaratıcı düzenlemeler albümü baştan sona sarmalamış. Grup elemanlarının geldikleri yerler düşünülünce albümdeki Psychedelic etkinin nedeni de tam olarak anlaşılıyor. Beklentileri yüksek tutmanızı gerektiren albümlerden bir yani. Beklentinin karşılığını fazlasıyla alacağınıza da emin olabilirsiniz.

Tabi yine tuhaf olanı, bu kadar iyi bir albümün ardından grubun devam etmemesi ve başka albümler üretmemesi. Halbuki hem o dönem hem de şimdi için düşünüldüğünde yeterliliğini kanıtlamış olarak görmek yanlış olmaz. Heavy Rock, Heavy Progressive Rock gibi türler içerisinde kendine kolaylıkla yer bulabilen, bu konuda ilerici adımlar atmayı başarmış albümlerden biri olması popülariteyi beraberinde getirmiyor şüphesiz. Ama bu tarz iyi gruplara da yazık oluyor.

FUZZY DUCK

Mick (Doc) Hawksworth / Bass, 12 Telli Akustik Gitar, Vokal

Grahame White / Gitar, Akustik Gitar, Lead Vokalting

Roy (Daze) Sharland / Hammond Org, Sesler

Paul Francis / Davul, Vurmalılar

FUZZY DUCK

01 - Time Will Be Your Doctor 5:06

02 - Mrs Prout 6:45

03 - Just Look Around You 4:20

04 - Afternoon Out 5:20

05 - More Than I Am 5:30

06 - Country Boy 6:00

07 - In Our Time 6:49

08 - A Word From Big D 1:51

Madura / Madura (1971)

1968 yılında Shadows of Knight ve H.P.Lovecraft'tan ayrılan elemanlarca kurulan Bangor Flying Circus, Progressive öğeleri fazlasıyla içeren ve tek albüm kaydedip dağılan bir grup olmaktan öteye geçememişti. Grubun 1969 yılında dağılmasıyla birlikte Shadows of Knight'tan gelme 2 eleman, David "Hawk" Wolinski ve Alan "Addison Al" DeCarlo başka bir grup formasyonuna gittiler. Grubun adını da Hindistan'ın Tamil Nadu eyaletindeki Madurai şehrinin tapınağından (Meenakshi Tapınağı) etkilenerek Madura yaptılar.

Chicago, Illinois'de kurulan grup öncülü olan Chicago'nun (Chicago Transit Authority) açtığı yolda ilerlemeye başlar. Hatta 1971 ve 1972 yıllarında Chicago ile pek çok turneye katılırlar. Chicago'nun yapısal olarak yumuşak diye tanımlanabilecek tavrının çok ötesinde, daha agresif bir müzikal anlayışa sahiptirler. Madura'da onların popülariteye oynayan melodik düzenlemeleri ya da her yerden fırlayan enstrümanlar yoktur. Daha sade ama yapısal olarak daha güçlü bir müzikal anlayışa sahiptir.

Pek çok başarılı grupta olduğu gibi özelliksiz bir vokale ama özellikli yorumlamalara dayanır temeli. Amerikalı hemen grupta olduğu gibi Madura'da Psychedelic etkileri çok fazla görülmez. Jazz'dan beslenen ileriye dönük bir tarzı benimserler. Ama bu tarz az önce de dediğimiz gibi Chicago gibi ucuza kaçan bir tarz da değildir. Tempolu, karmaşaya açık kapı bırakan, geride bıraktıklarını toparlama endişe taşımadan ileriye doğru dağılarak giden ama yolundan hiç sapmayan bir yaklaşımları vardır. Enfes gitarları ile Rock'n Roll'a gülümseyen bir saygı duruşunda bulunurlar. 50'lerden gelip fazlasıyla gelişmiş bir Rock ile devam ederken Jazz'ın varyasyonlara yönelik bakış açısıyla birleştirirler. Sıkıcı olmanın çok ötesine geçerek merak uyandıran, daha ne olacak acaba dedirten bir yere doğru evrilirler.

Ara ara farklı şeyler deneyerek "bu da ne şimdi" diyeceğiniz bir kıvama da gelirler bu albümde. Özellikle Stimulation'da bu çok fazla anlaşılır bir hal alır. Öncesi ve sonrasını çok iyi bağlamakla birlikte, parçayı fena halde sorgulama ihtiyacı duyarsınız. 3 kişilik grubun, birkaç enstrümanla böyle nefis bir iş çıkarmasına hafifçe gülümser ve saygı duyarsınız en sonunda. Bu arada albümün iki (double) olarak çıktığını belirtelim. Riskli bir iş ama çıkan sonuç gerçekten de defalarca dinlemeye değer.

MADURA

David "Hawk" Wolinski / Bass, Klavye,Vokal

Alan De Carlo / Gitar, Vokal

Ross Salomone / Davul, Vurmalılar

MADURA

01 - Hawk Piano 1:23

02 - Drinking No Wine 4:18

03 - Dreams 4:24

04 - Plain as Day 5:35

05 - My Love Is Free 7:09

06 - Free From the Devil

        a. Free From the Devil2:10

        b. My My What a World 1:01

        c. Stimulation 3:56

        d. Don't Be Afraid 2:01

        e. Damnation 3:49

        f. See for Yourself 5:59

07 - I Think I'm Dreaming 4:23

08 - It's a Good Time for Loving 4:55

09 - Trapped 7:45

10 - Johnny B. Goode 6:02

11 - Reflections

        a. Realization 3:17

        b. Man's Rebirth Through Childbirth, Part 1 2:52

        c. Man's Rebirth Through Childbirth, Part 2 1:12

        d. Joy in Old Age by Way of Self Observation 4:03

        e. Talking to Myself 4:53

Gypsy / Gypsy (1970)

Gypsy'i bilenler genelde ilk 2 albümle değil de sonraki 2 albümle bilirler. Bunun en büyük sebepleri son 2 albümün RCA etiketiyle çıkması ve dönemin Pop içerikli radyolarında sürekli olarak çalınmasıdır. Yani son iki albüm bizi hiç ilgilendirmiyor. Zira kalite açısından da müzikal bakış açısından da son derece kötü bir yerde duruyorlar. Ama ilk iki, özellikle de ilk albüm gerçekten de yeni ve yaratıcı fikirler barındırıyor.

1964 yılında Minneapolis'de, The Underbeats adıyla kurulan grup başlangıçta sade ve basit bir Pop yapıyor. Bir çok yerel konserin ardından Los Angeles'a taşındıklarında müziğin farklı yönleriyle de tanışıp kendilerine bir yol çiziyorlar. Tarzları bir anda Psychedelic, Folk, Jazz, Blues gibi türlerden beslenen ilerici bir yapıya bürünüyor. Tam olarak Progressive Rock diyemesek de Eclectic Progressive Gypsy'nin müzikal anlayışını tam olarak karşılayabilir. 

Başta, yani ilk dinlenildiğinde The Beatles'ı andırsa hatta benzese de aslında onlardan daha ileride olduklarını söylemek yanlış olmaz. Zira Gypsy'nin yaptıklarında ses ve yapı daha fazla ve doğru olarak şekillenmiş görünüyor. Melodik hiçbir benzerlik olmasa da en azından yapısal benzerlikler bize bunu gösteriyor. İşin daha ötesi, Kansas, Styx gibi grupların yaklaşık 5-10 yıl sonra yapabildiği müziği Gypsy 60'ların sonlarında yapmaya başlıyor. Az önce bahsettiğimiz pek çok türü tam da olması gerektiği gibi birleştirmeyi başarmış olmalarından kaynaklı bir durum bu. Diğerleri belirli bir türe odaklanırken Gypsy farklı türleri tek potada eritip daha ileri götürmeyi hedef olarak belirlemiş izlenimi yaratıyor.

İlk albümün ikili (double) plaktan oluşması da ancak böyle anlatılabilir sanırım. Çünkü zaten pek bilinmeyen bir gruba herhangi bir yapımcının 2 plak bağlayacak kadar lüksü yok. O riski ancak devasa yapımcılar alabiliyor. Gypsy için alınan bu risk yatırımı boşa çıkarmayan cinsten. Tabi bu noktada belirtmek gerekir ki karşımızdaki albüm, dönemin Avrupa Rock müziğinden çok farklı. Psychedelic etkileri ağır basan, dönemin West Coast ruhunu yansıtıp onu daha ileriye taşıyan albümlerden. İngiliz tipi Progressive Rock ya da Almanların Krautrock'ından farklı bir yerde.

GYPSY

James C. Johnson / Lead Gitar, Vokal

Enrico Rosenbaum / Gitar, Vokal, Vurmalılar

Jim "Owl" Walsh / Klavye, Vokal, Vurmalılar

Doni Larson / Bass

Jay Epstein / Davul

GYPSY

01 - Gypsy Queen - Part One 4:21

02 - Gypsy Queen - Part Two 2:33

03 - Man of Reason 2:59

04 - Dream if You Can 2:48

05 - Late December 4:12

06 - The Third Eye 4:55

07 - Decisions 8:16

08 - I Was So Young 4:00

09 - Here in My Loneliness 3:10

10 - More Time 5:35

11 - The Vision 7:30

12 - Dead and Gone 11:07

13 - Tomorrow is the Last to Be Heard 5:48

High Tide / Sea Shanties (1969)

İngiltere'den çıkmış belki en iyi Heavy Progressive Rock gruplarından biri olan High Tide için başarılı bir grafik çizdiklerini söylemek son derece yanlış olur. 1969 yılı başlarında Londra'da kurulan grup kısa süre içerisinde albüm anlaşmasını yapıyor ve gerçekten de nitelikleri çok yüksek bir albüme imza atıyor. Hemen ardından gelen 2. albüm, ilki kadar iyi olmasa da ona çok yakın bir yerde duruyor. Fakat sonra iş fena halde kopuyor. 18 yıl boyunca grup dağılmıyor, bir sürü parça kaydediyorlar ama tek bir albüm yayınlayamıyorlar. Tuhaf gruplarla uğraşmaktan da gına geldi, belirtmeden geçmeyeyim.

Türün oldukça sert örneklerinden olan Sea Shanties, herhangi bir zorlamaya gerek bile kalmadan Progressive Metal'in ilk ve en iyi örneklerinden biri olarak sayılabilir. Fazlasıyla yaratıcı düzenlemelerin, kulağın içine girip beyninize doğru tırmanışa geçen melodilerin bu konudaki başarısı yadsınamaz. Grup elemanlarını da yabana atmamak gerekiyor. Muhteşem bir vokal tekniğine sahip gitarist, arada klavyenin başına geçip ortalığı tozu dumana katan kemancı, nereden çıkıp suratınıza yapıştıracağı belli olmayan bass gitarist ve ritimleriyle size dağları aştıran bir davulcudan filan bahsediyoruz yani. Albümün kalitesi ve zorluğu bu birkaç cümlede bile rahatlıkla anlaşılabilir.

Pek çoklarınca bu albümün, Steppenwolf ya da Blue Cheer gibi öncülü olan grupların bazı albümlerine benzediği söylense de bu tamamen saçmalık. Bahsi geçen her iki grup da çok iyi olmalarına rağmen High Tide'ın müziği kaydedildiği zamanın çok ötesinde bir yapıya ve düzenlemelere sahip. Daha önce dinlediğiniz herhangi bir şeyle karşılaştırmaya kalkışamıyorsunuz bile. Bugünün teknolojik imkanlarıyla bile kaydedilmesi pek olası görünmüyor. Dinlerken çoğunlukla kendinizi kaptırıp ne kadar  süre boyunca o durumda kaldığınızı bile anlayamıyorsunuz.

Albümün daha başında devasa bir gitar riff'i karşılıyor sizi. Tam ona alışmaya başlamışken enfes ritimlerle bezeli bir yerden geçip elektrikli kemanın dahil olduğu melodik bir karmaşada buluyorsunuz kendinizi. Kaotik bir boyuta sürüklenir şekilde darmadağın oluyorsunuz. Canınızı sıkacak herhangi bir şey yok, dikkatinizi dağıtacak en ufak bir pürüz de bulunmuyor. Bu bile albüm ile ilgili beklentilerinizi yüksek tutmak konusunda yeterli olmalı.

HIGH TIDE

Tony Hill  / Gitar

Peter Pavli / Bass

Roger Hadden / Davul

Simon House / Keman

SEA SHANTIES

01 - Futilist's Lament 5:17

02 - Death Warmed Up 9:08

03 - Pushed, but Not Forgotten 4:43

04 - Walking Down Their Outlook 4:58

05 - Missing Out 9:38

06 - Nowhere 5:54

Máquina! / Why? (1970)

60'lı ve 70'li yılların teknik yetersizlikleri, zorlayıcı koşulları altında müzik yapmak zor gibi gelebilir. 68 Öğrenci Hareketleri ile başlayan süreçte bazı konularda değişiklikler ve kazanımlar olsa da kaydedilen pek çok albüm, pek çok şeye rağmen kaydedilmiş sayılır. Amerika'daki rahatlığı bunun dışında tutuyoruz elbette. Konu Avrupa'yı kapsıyor esasen. Yukarıdaki koşullara bir de Franco Diktatörlüğü'nü ekleyin. İspanya'da 70'lerin ortalarına kadar müzik yapmanın ne kadar zor olduğu anlaşılabilir. Franco'nun 1975 yılındaki ölümü ile birlikte daha rahat bir ortama kavuşan İspanyolların içinden hem de 1969 yılında çıkmış bir grup Máquina!.

Diktatörlüğün olduğu bir ortamda Underground olmadıklarını da kimse iddia edemez. Tarihsel sürece bakıldığında yüksek ihtimalle de İspanya'nın ilk underground rock grubu olarak tanımlayabiliriz Máquina!'yı. Özetle çok zor zamanlarda, zor koşullar altında kurulup, üstüne bir de albüm kaydetmeyi başarabilmişler. Albümün adının Why? olması da olan bitenlere bir tepki. İşin daha hoş tarafı, Barcelona çıkışlı grubun Why parçasına karşılık, Madrid'de kurulan dost / kardeş grup Tapiman'dan geliyor; Don't Ask Why.

5 kişiden oluşan grup kendine özgü bir Psychedelic Rock / Progressive Rock bileşimine imza atmayı başardı. 2 Lead Gitarın sık sık öne çıktığı parçalarda dengeyi Hammond org ile sağladılar. Parçalar beklentinin çok üzerinde bir şekilde gelişip değişirken, farklı kültür ve kökenlerden besleniyor olmaları başka bir ayrıcalık yaratıyordu. Sadece bu özellikleri ile bile Progressive Rock içerisinde isimleri rahatlıkla anılabilir. Her ne kadar pek çok çevre tarafından Proto-Prog olarak adlandırılsalar da İspanya'nın ilk Progressive gruplarından biridir demek de yanlış olmaz.

Belirtmek gerekir ki grubun daha sonra canlı olarak kaydettikleri ama Live olarak anılamayacak bir albümü daha var. Bu albüm ilki ile hiç benzeşmiyor. Bundaki en büyük etkinin grubun 2 gitaristinin de ayrılmış olmasından kaynaklı olduğu aşikar. Daha Blues'a yakın ama Chicago Transit Authority tarzını da fena halde andıran bir albüm olduğu için kişisel olarak pek beğenmediğimi de belirteyim.

Tek albümle kalmış olmalarına gerçekten üzüldüğümüz gruplardan da biridir. Yine de bu tek albüm bile kendini defalarca dinleten, dinledikçe bambaşka keşifler yapmanızı sağlayan türden. Keyfini çıkarın!

MÁQUINA!

Enric Herrera / Hammond Org, Piyano

Jordi Batiste / Bass, Vokal

Lluís Cabanach / Bass, Wah-Wah, Gitar

Josep María Vilaseca / Davul

Josep Maria París / Gitar, Fuzz Gitar

WHY?

01 - I Believe 4:11

02 - Why? 11:52

03 - Why (Continuació) 12:58

04 - Let Me Be Born 3:03

Jungle / Jungle (1969)

Hakkında çok az bilgiye sahip oluğumuz gruplardan biri daha. 60'ların sonlarına doğru Vermont, Amerika'da bir çiftlikte kurulduğuna dair söylentiler var. Grup elemanlarının kim olduğunu da bilmiyoruz. Kaydettikleri tek parça ile önce New York oradan da California'ya geçtikleri ve burada demo bir albüm kaydettikleri söyleniyor. Konumuz olan albüm de bu demo albüm.

1969 yılında sadece 50 kopya olarak dağıtılıyor. 2011 yılında bir Reissued CD olarak basıldığını da biliyoruz. Ama o da 100 adet basılıp satışa verilmiş. Plak versiyonunun kapağı siyah beyaz iken CD versiyonu renklendirilmiş. Bazı çevrelerce grubun Almanya çıkışlı olduğu söylense de albüm kapağındaki Amerika haritasını kaplayan Jungle yazısıyla, Amerikan grubu olması daha olası. 

Dönemin verdiği etkiyle ve özellikle de Amerika'da olmalarından kaynaklı olarak grubun Psychedelic Rock yapması çok da tuhaf değil. Fakat değişik bir şekilde, daha önce de bahsettiğimiz West Coast ekolünden büyük farklılıklar gösteriyorlar. Fuzz gitar soloları, armonik vokaller, melodik yapıyı belirleyen ve öne çıkmakla çok ilgisi olmadan geri planda sesiz sedasız takılan enfes org ile kendilerine has, özgün bir hava yakaladıkları ortada.

Uzun parçalardaki durağan olmayan etki grubu Progressive Rock'a yakınlaştırıyor. Muhtemelen o niyetle yapmamışlar ama tam da kıvamında bir yakınlaşma olmuş. Psychedelic Rock'ın ağır etkilerinden uzaklaşıp çok fazla karmaşık olmayan ama durmadan ilerleyen, değişen ve gelişen parçalara dönüştürmüşler. Tek albümle kalmaları, haklarında neredeyse hiç bilgimizin olmaması bu nedenle gerçekten de üzücü. Amerikan Psychedelic'ini değişik bir rotaya sokabilme yeteneğine sahip oldukları albümün her yerinden belli oluyor.

Albümde enstrüman kullanımları, müzisyenlerin epeyce yetkin olduklarının göstergesi. Aralarında en ufak bir uyumsuzluğa yol açmadan, tam da olması gerektiği gibi ilerliyor parçalar. Kökeni Blues'a dayanan bir grup oldukları da parçalardan anlaşılıyor. Vokalin genel olarak sade ve özelliksiz olduğunu da belirtmeliyim. Ara ara çıkışları, değişik yerlere yönelen ses oyunları olsa da müziğin üstüne çıkma isteği olmadan, enstrüman gibi kullanılıyor. Bu tarz bir albüm için belki de en iyi tercih.

Son olarak, en başa dönüp hatırlarsanız, albümün bazı yerlerinde gerçekten de bir çiftlik havası seziyorsunuz. Vermont'taki çiftliğin bununla bir ilgisi olduğu kesin.

JUNGLE

Virgil "Butch" Daniels / Lead Gitar, 12 Telli Gitar, Bass, Vokal

Jay Mierly / Vokal

John Dawson / Org, Armonika, Gitar, Vokal

James Ryan Clark / Bass

Delbert G. Lang / Davul

JUNGLE THE 1969 DEMO ALBUM

01 - House of Rooms

02 - Somewhere Sweet Memories

03 - Gray Picnic

04 - Changes I'm Going Through

05 - Early Morning Rising

06 - Slave Ship