Titanic / Titanic (1970)

Oslo, Norveç'te kurulan Titanic dönemin en etkili ama az bilinen gruplarından biri. Norveç'in Progressive Rock ile olan ilişkisi ortada ama tam anlamıyla da bir Progressive Rock'ın çıktığı, türediği, geliştiği yer gibi tanımalamalar yapamayız. Fakat Titanic bu konuda hem Norveç'ten çok önde hem de neredeyse tüm grupların bütün etkilerini aşmış bir durumdalar. Bu adı sanı şimdilerde pek bilinmeyen grup aslında Progressive Rock'ın gelişimine katkı sağlayan başlıca gruplardan biridir.

1969 yılında kurulduklarında nihai amaçları Psychedelic Rock, Folk Rock gibi türlerden beslenen bir Hard Rock yapmakmış. Doğal olarak Led Zeppelin, Deep Purple gibi gruplardan etkileniyorlar. Ama iş kendi müziklerini yapmaya geldiğinde işi biraz daha öteye taşıyıp hem kendilerine has bir yapıya büründürüyorlar hem de Progressive Rock'a katkı sağlayan bir tarz yaratıyorlar.

Bu noktada belirtmek gerekir ki tam anlamıyla bir Progressive Rock'tan da bahsetmiyoruz. Ondan dolayı da çeşitli kaynaklarda grubun türü Prog Related olarak belirtilir. Yanlış değildir. Ama belki eksiktir denilebilir. Progressive eğilimleri olan Psychedelic kökenli bir Hard Rock grubudur çünkü Titanic.

Başarılarının en büyük sırrı muhtemelen İngiliz bir vokalist olan Roy Robinson ile çalışıyor olmalarıdır. Adamın doğal olarak sağlam olan vurguları albüme ve gruba çok şey katmakta. Diğer yandan grubun enstrümanları da muhteşem denilebilecek denli iyiler. Klavyeler albümün yönünü belirlerken gitarlar tüm yırtıcılıkları ile ortalığı darmaduman ediyorlar.

West Coast'tan farklı bir Psychedelic Rock tarzları var ama ara ara oradan da izler yakalamak mümkün oluyor bu ilk albümde. Hatta ilk parçadan belirgin bir şekilde Born To Be Wild etkisi ve melodileri duyuyorsunuz. Genel olarak coşkulu, bazı yerlerde fazlasıyla enerjik ve ara ara da melodik yönleri öne çıkan sağlam albümlerden.

Daha sonraları yayınladıkları albümlerin daha bir Progressive'e bürünerek Heavy Prog olduklarını da belirtmeden geçmeyelim. İlk albümle aralarında çok büyük farklar olan bu sonraki albümler, grubun kendine has yapısını devam ettirirken farklı bir türe doğru kaymanın da nasıl olabileceğini en iyi şekilde gösteriyor. Arşivde olmazsa olmaz albümlerden biri.

TITANIC

Kenny Aas / Org

Kjell Asperud / Davul

John Lorck / Davul

Janne Loseth / Gitar

Roy Robinson / Vokal

TITANIC

01. Searchin 7:01

02. Love is love 4:16

03. Mary Jane* 4:32

04. Cry for a Beatle 2:10

05. Something on my mind 5:47

06. Firewater 2:39

07. Schizmatic mind 2:52

08. I see no reason 8:17

Prudence / Tomorrow May Be Vanished (1972)

Norveç sahnesinde önemli bir yere sahip olan Prudence, 1967 yılında The Tunes adıyla kurulmuş. Kısa bir süre sonra isimlerini Whoopee Choop olarak değiştirmişler. 1969 yılı sonbaharında ise The Beatles'ın Dear Prudence parçasından etkilenerek grubun adını Prudence olarak sabitlemişler. İsimleri çok bilinen bir grup olmamakla birlikte, kendi başlarına yeni bir türün oluşmasını sağlamış nadir gruplardan biridir Prudence.

1975 yılında piyasa sürdükleri Takk Te Dokk albümünde Norveç'te yaşadıkları bölgenin dilini kullanarak Trønderrock adında bir türün oluşmasını sağladılar. Gerçi bu albüm grubun son albümüydü. Yarattıkları türün gelişmesine ön ayak olamasalar da en azından türün başlangıcı onlara dayanıyor. Norveç'in Nord-Trøndelag bölgesinden gelme grup, bölgenin tarihçesi çok eskilere dayanan parti ya da dans müziklerini Rock ile birleştirerek farklı bir işe imza atmışlar.

Doğal olarak grubun yaptığı müziği Progressive Folk olarak kategorilendirilmesi gerekiyor. Zaten albümlerinde hem genel olarak Norveç folklorundan hem de yaşadıkları bölgenin yerel kültürenden çok fazla etkilenme var. Tabi bunu yaparken elektrikli ve modern aletler kullandıkları için işin rengini değiştirmeyi de başarmışlar. Kendilerine has bir tarza sahip olduklarından bahsetmek de yanlış olmaz bu noktada. Her ne kadar Folk'tan beslenen çok fazla grup için geçerli olmasa da Prudence kendi tarzlarını yaratmayı başarmış gruplardan.

Bu arada belirtelim, grup elemanları müzikal anlayışlarını 3 farklı kökene ve yaşadıkları bölgeye bağlıyorlar. Gitarist Aleksandersen Bob Dylan tarzı Amerikan Folk ve Rock müziğini severken, diğer gitarist ve akordeoncu Tysland ise Jazz ve Jimi Hendrix hayranı. Grubun flütçüsü Wallum ise Jethro Tull ve İngiliz tipi Progressive Rock'tan etkileniyor. Albümde bahsi geçen bu 3 türe de atıfta bulunan pek çok yer bulunuyor. Türlerin ve ülkelerin nefis bir karışımı da diyebilirsiniz.

Folk'a uygun şekilde kısaya yakın uzunluktaki 10 parçadan oluşan albümün coşkusu ve melodik yüksekliği bir hayli fazla. Ballad kıvamındaki parçalarda bile ritim normalin üzerine seyrediyor. Bu arada, Tomorrow May Be Vanished grubun en iyi albümü değil. Lakin, grubun bu bahsettiğimiz ilk dönem karışımını en iyi anlatan başarılı da bir albüm.

PRUDENCE

Åge Aleksandersen / Gitar, Vokal

Per Erik Wallum / Flüt, Vokal

Terje Tysland / Gitar, Akordeon, Vokal

Kaare Skevik jr. / Davul

Johan Tangen / Mandolin, Conga, Vokal

Kjell Ove Riseth / Bass, Vokal

TOMORROW MAY BE VANISHED

01. North in the Country (4:14)

02. Mild Grey Fog (3:26)

03. Tomorrow May Be Vanished (4:26)

04. What Man Has Made of Man (2:03)

05. 14 Pages (4:23)

06. Going Through This Life (4:00)

07. Oh, Grandpa (3:39)

08. Lost in the Forest (2:16)

09. Kerre Volin (4:38)

10. Daida (4:02)

Aunt Mary / Janus (1973)

Norveç'in en iyi Progressive Rock gruplarının başında Aunt Mary geliyor. 60'ların sonunda Fredrikstad'da kurulan grup 70'li yıllar boyunca 3 stüdyo albümü ve 2 toplama albüme imza atıyorlar. Toplamaların çıkma sebebi elbette ticari. Zira ilk 3 albümde yaptıkları kayıtları ne kadar servis ederseniz edin para kazandırır nitelikte.

Stüdyo albümlerinin üçüncüsü olan Janus ise grubun en iyi albümü olarak nitelendiriliyor. Albümdeki oturmuşluk hissi, enstrümantasyon ve düzenlemelerdeki profesyonel bakış açısı ile gerçekten de hem Norveç'in hem de grubun en iyi Progressive Rock kaydı sayılabilir.

Grubu tam bir kategorilendirme içerisinde değerlendirmek istiyorsak bu Eclectic Prog olmalıdır. Zira pek çok farklı tür ve tarzın bileşenlerini içeriyor ve yapısal olarak farklı bağlantılar içeriyor. Vokal bile duruma göre davranıp farklı sesler ile kendini gösteriyor. Özellikle bir parçada Blues etkileri ile neredeyse Robert Plant vokaline varan sesler duymak mümkün.

Albüme giriş parçası Path of Your Dream ise tam anlamıyla bir Heavy Rock / Heavy Progresssive Rock parçası. Yüksek perdeden gelen dinamik ritimleri ile fazlasıyla coşkulu ve çekici bir hal alıyor. Parçanın klavye bölümleri de buna büyük katkı sağlıyor. Gerçi parçanın ilk bölümünden sonra işler değişip Genesis ve Peter Gabriel vokalini andıran bölümlere geçiş yapıyor. Ama bu tam bir benzerlik de değil. Feyz aldıkları ortada ama parçanın gidişatını hemen değiştirmelerinden bunun bir gönderme olduğunu anlıyorsunuz.

Tercihe göre değişebilecek bir durum olmakla birlikte Janus grubun diğer albümlerine oranla daha oturmuş bir yapıya sahip. Bir önceki albüm Loaded'a oranla daha sakin mesela. Ama ilk albümdeki Progressive öğeler üzerinden düşünüldüğünde daha az bileşen içerdiği de bir gerçek. Ben de grupla aynı adı taşıyan ilk albüm ile Janus arasında kararsız kaldım, bloga ekleme konusunda. Dediğim gibi kişisel tercihler öne çıktığında iş daha da kolaylaşıyor.

Janus'un ardından grup uzunca bir süre sessizliğe dalmış. 1974 ve 1975'te yayınlanan toplama albümlerin ardından 1981'de bir araya gelerek verdikleri konser kaydı, ardından yayınlanan bir iki toplamanın daha ardından 2016 yılında New Dawn adında yeni bir albüm daha yayınladılar. 70'lerin Aunt Mary'si düşünüldüğünde çok iyi bir albüm olmasa da 2016'da yayınlanmış Eclectic Prog bir albüm için de iyi sayılabilecek niteliklere sahip.

AUNT MARY

Bjoern Christiansen / Gitar, Vokal

Bengt Jensen / Klavye

Svein Gundersen / Bass, Piyano, Vokal

Kjetil Stensvik / Davul, Vokal

JANUS

01. Path of your dream (4:06)

02. Mr. Kaye (2:01)

03. Nocturnal voice (6:06)

04. For all eternity (6:54)

        Untitled - Hidden track (0:41)

05. Stumblin' stone (6:10)

06. All we've got to do is dream (2:53)

07. Candles of Heaven (5:26)

08. What a lovely day (5:15)

Moose Loose / Transition (1976)

Yılın ilk gününde İskandinavlar ile giriş yaparak büyük bir risk aldığımın farkındayım. Ama o riskler olmasa hayatın da bir güzelliği kalmıyor işte. Aynı güzellikte başka eklemeleri Kvartetten'den de bekliyoruz. Moose Loose (kabul edelim Geyik Gevşek komik bir isim), Norveç'in en iyi Jazz Rock ve Fusion gruplarından biri. Başlarında Jon Eberson'un olmasından kaynaklı olan bu durum gibi görünse de grubun diğer elemanlarının yetkinlikleri de yabana atılır cinsten değil.

Eberson'ın ilk albüm deneyiminin  Ketil Bjørnstad'ın Åpning albümünde olduğu düşünülürse Moose Loose'dan beklentiler bir hayli fazla yükselecektir. Çok da yanlış bir fikir değil. Yükseltin yükseltebildiğiniz kadar. Bazılarınca pek etkili bulunmasa da Moose Loose da kaydettikleri her iki albüm de takdire şayan işler. Boş verin eleştirmenleri, ahkam kesenleri. Dinleyip kararınızı verin.

1973 yılında kurulan grubun 3 yıllık bir ömrü olabilmiş sadece. Bu kısa süreye de 2 albüm sığdırmışlar. Gerçi bir de Blow Out isimli bir albüm bulunmakta ama o albüm de resmi olarak Moose Loose adıyla kataloglanmadığı için onu diskografiye katmak doğru olmaz. (bkz. Free gibi algılanan ama Free olmayan Kossoff, Kirke, Tetsu & Rabbit albümü gibi) Kaydettikleri iki albüm de Fusion olarak düşünüldüğünde üst seviyede albümler. Doğal olarak 2 albümle kalmış olmaları üzücü bir durum.

Beklentinin aksine albüm Norveç'in o soğuk Jazz hissinden çok ötede bir yerde. Fazlasıyla sıcak ve coşkulu. Bu bakımdan pek çok Norveçli grup ve müzisyenden ayrı bir yerde durduklarını söyleyebiliriz. İnce tonlarda giriş yapan kemanın kulaklarda bıraktığı enfes izler albümü daha da ileriye taşıyor. Ağırlıklı olarak, parçaların temeli kemana dayansa da bazı yerlerde kemanın keman olup olmadığından bile emin olamıyorsunuz. Temponun düştüğü parçalarda yoğun ve boğucu bir hava beklentiniz varsa onu da silin aklınızdan. Olduğu yerde durmayan, durmadan da akıp giden bir albüm Transition. Benzerine az rastlanır cinsten demek de hiç yanlış olmaz.

Klavyelerin ara ara ama nefis şekilde girdiği bölümlerde kendinizi kaybetmeniz olası. Bir anda dikkatinizi farklı bir yere yönlendirebilme yeteneğine sahip. Aldığınız keyfi daha da fazlasına katlıyor.

MOOSE LOOSE

Jon Arild Eberson / Gitar

Håkon Graf / Klavye

Pål Thorstensen / Bass

Espen Rud / Davul

Trond Villa / Keman

TRANSITION

01. Funky Way (8:19)

02. Trees (10:25)

03. Ballad for My LIttle Girl (1:56)

04. Filet (1:23)

05. White (11:38)

06. Graf (5:01)