Zoo / Zoo (1969)

1968 Öğrenci Hareketi'nin hemen ardından bir araya gelen grup elemanları isimlerini önce La Question olarak belirlemişler. Birlikte çalıştıkları 1 yılın ardından albüm kaydına girdikleri sırada da grubun adını Zoo yapmaya karar vermişler. Değişikliklerin hızlı ve beklenmedik olduğu gruplardan biri Zoo. Bir anda elemanlar ayrılıyor, yerlerine yenileri geliyor, albüm kayıtları sırasında tarz değişikliği yapıp yapmayacaklarını tartışıyorlar falan. Belki de bu gelişmelerden dolayı, albümleri de gerçekten iyi.

Daha ilk albümün kayıtları sırasında Jazz ve Blues köklerinden kopmadan mı devam etsek yoksa Progressive Rock yapmaya mı başlasak tartışmaları yaşanırken en büyük darbeyi plak şirketi vuruyor Zoo'ya. Baştan sona Jazz Rock olan bir albümü yayınlamaya cesaret edemiyorlar yani. Ama hemen hemen aynı zamanlarda önce Chicago ardından da Blood, Sweat & Tears örneği, Zoo'yu ipin ucundan döndürüyor. Firma, albümü apar topar yayınlıyor ve Zoo kısa sürede büyük başarı sağlıyor. Hatta o kadar ileri gidiyorlar ki Amougies Festivali'nde sahneyi Pink Floyd, Frank Zappa, Colosseum, East of Eden ve The Nice ile paylaşıyorlar.

Ama bu tip başarılar grup elemanlarının ayrılmasını engellemiyor. İlk albümden sonra Jazz Rock - Progressive Rock tartışmasına kapılan elemanlardan Progressive'ciler gruptan ayrılıyor. Kalanlar 2 nefis albüm daha kaydediyorlar ama oradan öteye de gidemiyorlar.

Albüm Progressive etkiler içermekle birlikte tamamıyla bir Jazz Rock albümü. İnişleri çıkışları, tuhaf yöne giden, koptu kopacak gibi hissettiren melodileriyle kendine has bir yapının ürünü. Albümdeki nefesliler fazlasıyla hareketli ve yırtıcı özellikler taşıyor. Genellikle de aynı tavrı benimseyen vokalin, kimi zaman yanı başında kimi zaman arkasında kimi zaman da umursamaz bir şekilde önünde yer alıyor.

Kemanlar ise parçalarda çok değişik etkiler yaratarak öne çıkıyorlar. Bir anda İngiliz tarzı Progressive Rock bir şeyler çıkacakmış gibi beklentiye girerken diğer anda derinden bir Jazz'a doğru süzülüyorsunuz. Grubun bu ilk albümünün bazı anlarında kendinizi Lousiana'ya gidiyormuşsunuz gibi hissettiren ve Blues'a çok yakın duran bölümler bulunuyor ama o kadar iyi bir şekilde yedirilmiş ki hava bir anda dağılıp Jazz'a dönüş yapıyorsunuz.

ZOO

Pierre Fanen / Lead Gitar

Joël Daydé / Vokal

Daniel Carlet / Keman, Tenor Saksafon

Michel Ripoche / Keman, Tenor Saksafon

Tony Canal / Trompet

André Hervé / Hammond Org

Michel Bonnecarrère / Rhythm Gitar

Michel Hervé / Bass

Christian Devaux / Davul

ZOO

01 - If You Loose Your Woman 4:15

02 - Ramses 4:41

03 - Bluezoo 5:47

04 - Rhythm and Boss 4:46

05 - Memphis Train 3:26

06 - Samedi soir à Carnouet 5:59

07 - You Sure Drive a Hard Bargain 4:50

08 - Mammouth 7:35

Triangle / Triangle (1970)

1967 yılı ortalarında Paris'te kurulan grup 3 kişiden oluşuyordu. Papillon (Kelebek) lakaplı Gérard Fournier'in başı çektiği grup uzun bir süre başarı elde edemedi. Grup elemanları sürekli değiştiği halde bir türlü doğru frekansı yakalayamamışlardı. 1969 yılında yayınlanan ilk 45'likleri ne ticari anlamda ne de kalite açısından iyi değildi. 1970 yılında ise başarıyı yakalamanın yolunu Elegié A Gabrielle 45'liğinde buldular. Parçanın hikayesi başarı yolunun açılmasında büyük katkı sağlamıştı. Öğrencisine aşık olup intihar eden Gabrielle Russier'in gerçek hikayesinden yola çıkan sözler oldukça etkileyiciydi ve gruba albüm anlaşmasını sağlamıştı.

İlk albüm müzikal olarak oldukça kaliteliydi ve büyük başarı sağlamıştı. O kadar öne çıkarmıştı ki grubu, rock müzik yazarları ve eleştirmenleri tarafından yılın en iyi rock gruplarının başında isimleri Ange ile birlikte anılmaya başlamıştı. 1972 ve 1973 yılında çıkardıkları albümlerin ardından grup, elemanların birer birer ayrılmasıyla dağıldı. Geride kalanlar devam etmek için çabalasa da eski ruhu kaybetmişlerdi ve Triangle için yapacak çok bir şey kalmamıştı.

Konumuz olan ilk albüm o kadar çok yönü bir albümdür ki pek çok farklı kaynakta grubun dahil edildiği tarz ya da tür değişiktir. Prog Related, Heavy Psychedelic Rock, Jazz Fusion gibi janrlara dahil edilmekle birlikte en genel ve belki de en doğru tanım Progressive Rock yaptıkları yönünde olanlarıdır. Albümde Jazz ve Rock bileşimleri, Psychedelic Rock'ın ileri derecede ağır varyasyonları ve hatta Folk ezgilerine mutlaka rastlarsınız. Deneysel yönü de bir hayli fazladır Triangle albümünün. Farklı tarzlar ve türler tek potada eriyip Fransız süzgecinden geçerek gelir kulağınıza. Erken dönem Fransız Progressive Rock'ının en iyi örneklerinden biridir.

Bir noktada her şey çok karmakarışık hale gelir gibi olsa da aslında kendi dinamiklerini kullanan, kendine ait bir yapıya sahiptir grubun müzikal anlayışı. Fournier'in katkısının tartışılmaz olduğu bu anlayışa grubun diğer elemanları da kendilerinden çok şey katarak eşlik ederler. Fırtınalı bir denizde karayı görememenin verdiği endişe ile sabah uyandığınızda yüzünüze vuran güneşin sıcaklığı arasında gidip gelen, değişik ve etkileyici bir tarza sahiptir Triangle.

TRIANGLE

Paul Farges / Gitar

François Jeanneau / Klavye, Üflemeliler

Gérard "Papillon" Fournier / Bass, Vokal

Jean-Pierre Prévotat / Davul

Konuk Müzisyen:

Alain Renaud / Gitar (6,7)

TRIANGLE

01. Peut-Être Demain (4:55)

02. Left With My Sorrow (6:05)

03. Blow Your Cool (7:20)

04. Guerre Et Paix (9:25)

05. M.L. - G.G. (1:38)

06. Cameron's Complaint (9:25)

Warpig / Warpig (1970)

60'ların ortalarında Kanada'da rock müzik ortamı epeyce ilerlemiş, kendine yeni bir yol çizmeye çalışıyordu. Bu dönemde, gitar çalıp şarkı söyleyen Rick Donmoyer, The Turbines, The Kingbees, The Wot, Mass Destruction gibi gruplarla çalıştıktan sonra kendine yeni bir yol, yeni bir tarz belirleme çabasına girip Mass Destruction'dan eski arkadaşlarıyla birlikte takılmaya başladılar. Bu arada grup elemanlarının hepsi doğma büyüme Woodstock'lıydı. Davulcu Terry Hook'un evinin bodrumunda aylar süren çalışmaların ardından 1966 yılı sonlarına doğru Warpig ortaya çıktı.

Hard Rock'un biraz ilerisinde bir tarza evrilmişlerdi ve bu popüler olmalarını sağlamıştı, hem de çok kısa sürede. Toronto'da pek çok konserde ve kulüpte sahne aldılar. Konserler sırasında kendi parçalarını da yazmaya başlamışlardı. Albüm kayıtları çok uzun sürdü ama nihayetinde, 1970 yılında piyasa çıktı. Parçalar Black Sabbath'tan Rock'n Roll'a, The Beatles'dan The Beach Boys'a kadar pek çok tarzı birleştiren bir yapıya sahipti. O kıtada dönemin en popüleri olan Psychedelic Rock'dan uzaklaşmışlar, Hard Rock'ı daha eklektik bir sosla kaplamışlardı. Albüm iyi satınca çıktıkları konserlerin de sayısı arttı. O kadar ilerlemişlerdi ki albüm 1 yıl sonra İngiltere'de ilk defa ve farklı düzenlemelerle yeniden piyasaya sürüldü. Ama bu grubun dağılmasını sadece biraz daha geciktirebilmişti. 1973 yılında konserler sırasında büyük sorunlar yaşayıp dağıldılar. Donmoyer birkaç yıl daha başka elemanlarla grubu devam ettirmeye çalışsa da başarısız bir döneme imza atmak dışında bir şeye yapamamıştı.

Kanada'nın en iyilerinden biri olan Warpig, Deep Purple, Black Sabbath, Atomic Rooster gibi Hard Rock gruplarının tarzlarına benzeyen ama farklılaşarak daha sert bir hale gelen Heavy Progressive Rock albümüyle tek albümlü efsaneler listemize kısa yoldan girebilme hakkını kazanıyor. Albümde belirgin bir vokalin olmadığını en başından belirtelim. Bu da gruba daha değişik bir hava katıyor. Pek çok grubun, vokalin arkasında kalma talihsizliğini yaşamamışlar yani. Sert ve tempolu Blues melodileri albümün her yerinde hissediliyor. Tarzlar ve türler arasında gidiş gelişler bir hayli fazla. Bazen Wishbone Ash ile karşılaşacakmışsınız gibi hissederken, bir anda Uriah Heep mi bu diyebiliyorsunuz ya da bir anda başka bir yerlerden East Of Eden'ın fırlayıp geldiğini düşünüyorsunuz.

Kendilerine has bir yapı geliştirdikleri ve bu yapıyı da bir hayli fazla gruptan etkilenerek yaptıkları ortada. Dinledikçe daha fazla dinleyesiniz geliyor Warpig'i.

WARPIG

Rick Donmoyer / Vokal, Gitar

Terry Hook / Vurmalılar

Dana Snith / Klavye, Vokal

Terry Brett / Bass

WARPIG

01. Flaggit (3:09)

02. Tough Nuts (2:18)

03. Melody with Balls (6:02)

04. Advance Am (7:30)

05. Rock Star (4:11)

06. Sunflight (4:30)

07. U.X.I.B. (7:39)

08. The Moth (5:08)

Missing Link / Nevergreen! (1972)

70'lerin başında kurulup tek albüm yayınlayıp dağılan Missing Link Almanya'nın belki de en enteresan albümlerinden birine imza atmıştır. Jazz Rock / Fusion janrına dahil edilen albümde pek çok farklı tarza ait bir o kadar çok da yeni keşif olarak adlandırılabilecek bileşenler bulunuyor. Grup dağıldıktan sonra grup elemanlarının bazılarının Sahara ve Between'e bazılarının Embryo'ya gittiği düşünülürse bu müzikal farklılık daha rahat anlaşılabilir.

Temelde Embryo, Kraan ya da Thirsty Moon gibi gruplarla aynı kuşak içinde kabul edilirler. Albümü dinledikçe bu sınıflandırmanın pek de doğru gelmediğini anlıyorsunuz. Missing Link adı geçen gruplar gibi oturmuş bir havaya sahip değil. Doğal olarak da yaratıcılık yönünden daha ileride görünüyorlar. Progressive Jazz Rock alanında değişik bir hava yakalamayı başarabilmişler. Şüphesiz bu, diğer gruplarından daha iyi olduklarını göstermez ama diğerlerinin yanında tarzları daha ayrıksı duruyor.

Hemen hemen her parçada, yukarıda da bahsettiğimiz yeni keşifler bulunuyor. Bir noktada ipin ucunu kaçırmışlar da nereye gittiklerini kendileri bile bilmiyor gibi bir durum sezinleseniz de enstrümanlar ile o kadar iyi toparlıyorlar ki gerçekten de bile isteye yaptıkları konusunda netleşiyorsunuz. Parçalarda belirgin bir aletin öne çıkması pek görülen bir şey değil. Onun yerine özellikle gitar, klavye ve saksafonun birlikte ilerlediği parça yapısını tercih etmiş olmaları albümdeki yapıyı fazlasıyla ileri taşıyor. Tek alete yüklenip solosuyla işi kurtarmak yerine daha zorunu deneyip 3 farklı enstrümanı öne çıkarmayı tercih etmişler. Bu konuda da oldukça başarılılar.

Elbette albümde sololar da bulunuyor ama bunu çok önemsemedikleri ortada. Daha önceleri paylaştığımız Ardo Dombec belki de yapısal olarak Missing Link ile benzeşen en yakın grup diyebiliriz. Ardo Dombec'teki başı boşluk burada da karşımıza çıkıyor. Bu nedenle de grubu / albümü sevmekle sevmemek arasında kalmak kaçınılmaz. Herkesin tercih etmeyeceği bir müzikal anlayışa sahip olduklarını söylemeden geçmeyelim. Ama değerini bilenler için de gerçekten ileride duran bir albüm. Nevergreen! ile bağ kurmanız oldukça zor olabilir, fakat o bağı bir kez kurduğunuzda albümden vazgeçmek gibi bir şansınız kalmıyor. Tek albümlü efsaneler listesinde yeri her zaman hazır.

MISSING LINK

Markus Sing / Gitar

Gunther Latuschik / Saksafon

Gabriel Dominik Mueller / Vokal

Dieter Miekautsch / Klavye

Dave Schratzenstaller / Bass

Holger Brandt / Davul

NEVERGREEN!

01. Spoiled love (5:19)

02. Song for Ann (2:49)

03. Time will change (5:31)

04. Only me (5:07)

05. Sorcery (5:23)

06. Filled up (6:26)

07. Kids hunting (6:11)

Collegium Musicum / Collegium Musicum (1971)

Sanırım daha önce Slovakya'dan herhangi bir grubu misafir etmemiştik blog'da. 70'lerin havasında ne varsa artık (1968 Fransa Öğrenci Hareketi ile başlayan dönemin sonucu olduğunu biliyoruz elbette) dünyanın her yerindeki Rock müziği acayip şekilde etkilemiş. O zamanlar adı Çekoslovakya olan ülkeden bile bir hayli fazla grup çıkmış. Collegium Musicum da bu grupların içinde hem en iyisi hem de en başarılısı. Kişisel bir görüş bu tabi, onu da belirtelim.

1969 yılında Bratislava'da kurulmuş Collegium Musicum. Adından da az çok anlaşılacağı üzere Kolej Müziği manasına geliyor. Kolej müziği size ne çağrıştırıyor bilemem ama ben ilk duyduğumda basit, dandirik bir Yatch Rock bekliyordum. Değilmiş. Uzaktan yakından en ufak bir alakası da yok. İnanılmaz derecede yaratıcı bölümlerle birlikte enfes bir Progressive Rock grubu kendileri. 1971 - 1981 yılları arasında 6 albüm ve 1 konser kaydı yayınlamışlar. Hepsi de etkileyici albümler ama dağılmaktan kurtulamamışlar. Daha sonraları bir kez 90'larda ve bir kez de 2008'de bir araya gelseler de eski tadı verememişler.

Bu arada tam emin olmamakla birlikte 1969 yılında sadece Çekoslovakya'da (o dönem olduğu için eski adıyla anıyoruz) yayınladıkları Prúdy: Zvoňte, Zvonky adlı Slovakça bir albüm olduğuna dair ciddi bilgiler de var. Ben rastlamadım, dinlemedim. Okuduğum bir metinde albümün, bizim şimdi konumuz olan albümün Slovakçası olduğu da söyleniyordu. Varsa buluruz elbet bir gün.

Grupla aynı adı taşıyan ve İngilizce olarak yayınlanan albüm Symphonic Prog'un iyi örneklerinden birisi. Grup elemanlarının klasik müzik eğitimli olduğunu albümün her yerinden rahatlıkla anlayabilirsiniz. Muhtemelen de aynı kolejde okuyan tipler tarafından kurulmuş ve bu adı almıştır diye düşünüyorum. Haklarındaki az bilgi kırıntılarının hemen hepsinde ELP, Rick Wakeman gibilerle benzeştikleri söyleniyor. Temelde doğru bir tanı ama bir hayli de eksik. Zira Collegium Musicum'da Jazz Rock ve Folk Rock izlerine de bir hayli rastlanıyor. Daha eklektik bir tutum sergiledikleri ortada. 

Albüm 4 parçadan oluşuyor ve hepsi birbirinden değişik parçalar bunlar. Dinlerken bazen kendinizi Italian Symphonic Prog gruplarından birini dinliyormuşsunuz hissi de uyandırıyor. Neye benzediklerini, ne yaptıklarını, nasıl yaptıklarını bir kenara bırakırsak karşımızda gerçekten de yaptıkları işin hakkını sonuna kadar veren ama popülerleşmeyi başaramamış nefis gruplardan biri kalıyor. Arşivde bulunması ve tekrar tekrar dinlenilmesi gereken albümlerden biri Collegium Musicum.

COLLEGIUM MUSICUM

Rastislav Vacho / Gitar

Marián Varga / Org

Fedor Freso / Bass, Vokal

Dusan Hájek / Davul

COLLEGIUM MUSICUM

01. If You Want to Fall (13:35)

02. Strange Theme (I.) (4:45)

03. Strange Theme (II.) (8:50)

04. Concerto in D (12:40)

Loadstone / Loadstone (1969)

Brimstone'un yaptığı çağrışımla Loadstone'a geçiş yapıyoruz. 1969 yılında Las Vegas'ta kurulan grup çok uzun ömürlü olamamış maalesef. Ama arkalarında Psychedelic Rock ve Jazz Rock'un bir arada çok iyi durduğu bir albüm bırakmayı başarabilmişler. İki türün bu kadar iç içe geçtiği ve darmadağınık bir hale gelmeden bu kadar iyi durduğu albümlerin sayısı bir elin parmaklarını geçmeyecek sayıdadır. O nedenle de tek albümlü efsaneler listesine girme konusunda da sorun yaşamazlar.

1969 yılı başlarında bir araya gelen grup elemanları başta Las Vegas'ta sahne alan Bobby Darin'ın ön grubu olarak çıkıyorlardı. Darin, onların tarzını sevmiş ve yüreklendirmişti fakat kafasını dinlemek için kenara çekildiğinde grup a işsiz kalmıştı. Önce değişik türde cover yaptıkları bir gruba evrildiler, amaçları sadece faturaları ödemekti. The Pussycat A Gog Go isimli bir kulüpte çalıyorlardı. Kulübün müdavimlerinden olan Andy Williams, grubun performansını ve seyircinin onlara olan sevgisini görünce plak şirketi ile albüm anlaşması imzalamalarını sağladı. Albüm, 1969 yazının başlarında 2 hafta içinde kaydedildi. Parçalar oldukça iyiydi ama grup fazlasıyla şansızdı. Tanıtım için çıktıkları birkaç dinleti ve Los Angeles'da çaldıkları birkaç kulüp dışında neredeyse hiçbir zaman konsere çıkma şansına sahip olmadılar. Albümün kalitesine rağmen ticari başarıyı yakalayamamış olmaları da üstüne gelmişti. Grup, Vegas'ta dağıldı ve grup elemanları başka gruplarla çalışmaya başladı.

Tarihsel süreçleri çok kısa olan grubun geride bıraktığı ve grupla aynı adı taşıyan albüm Loadstone ise hala dinleniyor. Psychedelic etkilerin çok fazla olduğu parçalarda Trombon, Trompet, Obua gibi enstrümanlarla bir anda değişen hava sık sık hissediliyor. The Grateful Dead ile Chicago'nun kafa kafaya sert bir şekilde birbirine girdiğini düşünün! Loadstone size bu hissiyatı fazlasıyla yaşatıyor. 

Albümde enstrüman kullanımları çok iyi düzeyde. Adamlar Las Vegas'ta sürekli sahne alarak yeterince olgunlaşmışlar zaten. Zaman zaman, parçaların sertleştiği yerlerde öne çıkan gitarların tam da sahne performansı gibi olduğunu söylemek de yanlış olmaz. Hafiften hırıltılı, bazen teneke gıcırtısı gibi gelen vokal ise albümde dikkati çeken müzikal öğelerden biri. Daha fazla Loadstone ile karşı karşıya kalsaydık nasıl olurdu bilemiyorum ama Psychedelic Rock, Jazz Rock ve Progressive dinleyenler için son derece doyurucu bir albüm.

LOADSTONE

John Sterling / Gitar, Vokal 

Samuel "Sam" Cernuto / Trombon 

Steve Douglas “Husczka” / Trompet, Fluegelhorn 

John Phillips / Tenor Saksafon, Flüt, Obua, Fagot 

Terry Ryan / Klavye 

Barry Abernathy / Bass 

Larry Devers / Davul

LOADSTONE

01 - See the Light 3:25

02 - Keep on Burning 2:47

03 - Dayshine 5:16

04 - Time 3:43

05 - It Couldn't Be Bad 3:15

06 - Flower Pot 15:15

Brimstone / Paper Winged Dreams (1973)

Daha önceleri de belirttiğimiz gibi Amerika'dan çok fazla Progressive Rock grubu çıkmıyor. Çıkanların da bir kısmı dikkate değer işler çıkaramadıkları için gözden düşüyor. Cleveland, Ohio'da kurulan Brimstone ise diğer gruba dahil olanlardan. Tek albüm çıkarmış ama oldukça da başarılı bir işe imza atmışlar. Şüphesiz beklentileri Avrupa (ya da daha özelde İngiliz) Progressive Rock'ından farklı tutmak da gerekiyor. Çünkü onlar Amerikalı ve Psychedelic Rock ile bir türlü kopamayan bağları var.

70'lerin başında Christopher Wintrip tarafından kuruluyor Brimstone. 1980'deki dağılmalarına değin birçok kadro değişikliği yaşıyor ama yaptıkları müzikte en ufak bir düşüş görülmüyor. Bazı kaynaklarda grubun sahnede inanılmaz derecede iyi olduğuna dair bilgiler var. Bunun ne kadarı doğru bilemiyoruz, zira grubun kaydedilmiş herhangi bir konseri ya da canlı performansı bulunmuyor.

Albümün geneli sade bir tonda ilerliyor. Arada inişler çıkışlar olmakla birlikte göze batacak denli rahatsızlık veren herhangi bir şey yok. Klavye ve gitarın hakim olduğu bölümlerde farklı tarzlara göz kırpan değişikliklere rastlanıyor. Özelliksiz vokalin albüme katkısı büyük. Gitar ve klavye arasında gidip gelen parçaları belirli bir çizgiye oturtmak gibi bir yeteneği var. Tonu çok yumuşak ve sıcak geliyor insana dinlerken. Plak olarak yayınlandığı dönem üzerinden konuşacak olursak albümün ilk yarısı melodik ve fazlasıyla keyif verici parçalardan oluşuyor. Klasik gitar, Klarinet ve Piyano özellikle plağın ilk yüzünde kendini fazlasıyla gösteriyor. Parçaların sözlerinde çok büyük metaforlar, ilginç yaklaşımlar, insanı yakalayan şeyler beklememek gerekiyor. Oldukça düz sözlere sahip.

İkinci yüzde ise enfes bir tek parça bulunuyor. Suite In Five Movements adlı bu parçada adından da anlaşılacağı üzere 5 bölüm bulunuyor. Psychedelic Rock'tan Symphonic Rock'a, oradan hafif Jazz ve Blues esintileri hissettiren belirsiz bir yere doğru götürüyor sizi bu parça. Çoğunlukla enstrümantal olan parçanın bazı bölümlerinde öne çıkan vokal, yapıyı hiç bozmadan küçük hikayeler anlatıyor size. 

Bass ve vurmalılardan oluşan ritim bölümünün albümün bu son parçasına katkısı oldukça fazla. Müziğin gideceği yönü temelde ritim bölümü belirliyor. Gitarın ya da klavyenin öne çıkıp kontrolü ele almasına izin vermeden, olması gereken budur mantığıyla hareket ederek hem melodik hem de kontrollü bir tarz yaratıyorlar. Bu da doğal olarak, klavye ve gitara daha fazla hareket alanı sağlıyor. Arada girip attıkları sololarda nereden başladıklarını ve nerede bitirmeleri gerektiğini bilerek dağıldıkça dağılıyorlar.

BRIMSTONE

Gregg Andrews / Vokal

Christopher Wintrip / Elektrik Gitar, Akustik Gitar, Klasik Gitar, Vokal

Bernie Nau / Hammond, Piyano, ARP Synth, Klarinet, Vokal

Ken Miller / Bass, Vokal

Jimmy Papatoukakis / Vurmalılar, Vokal

PAPER WINGED DREAMS

01. Dead Sleep At Night (3:12)

02. End Of The Road (3:55)

03. Etude / Fields Of Clay (6:17)

04. Illusion / Paper Winged Dreams (4:51)

05. Suite In Five Movements (18:52) :

        - I Prelude In C Minor

        - II Song Of Fifths (Thanks To Our Friend)

        - III Interlude To You

        - IV Ode To Fear And Loneliness

        - V Epilogue: Forever

Amos Key / First Key (1973)

1970 yılında Almanya'da kurulan Symphonic Progressive Rock grubu Amos Key, 1976 yılına kadar süren müzik hayatı boyunca sadece tek albüm yayınlayabildi. Ama bu tek albüm, Rock müzik tarihine geçebilecek denli iyiydi. Gerçi 1975 yılında ikinci albüm için stüdyoya girip kayıtlara başlamışlar ama birkaç demo parça dışında bir şey kaydetmeye fırsat kalmadan da ayrılmışlar. Adı sık sık geçen tek albümlü efsaneler listesine ek yapabileceğimiz gruplardan biri daha yani.

Kurulmalarından sonraki 3 yıl boyunca kat ettikleri yol albüme nefis bir şekilde yansımış. Klasik Müzik etkilerinin bir hayli fazla olduğu albümde grup elemanlarının enstrümanlara olan hakimiyeti hemen göze çarpıyor. Klasik demişken belirtmeden de geçmeyelim, Amos Key albümü Bach, Beethoven, Schumann gibi ustalara ithaf etmiş. Her ne kadar modern öğeler içerse de geneline bakıldığında adı geçen klasik müzik bestecileri gibi pek çoğundan etkilendikleri ortada.

Bulabileceğiniz pek çok kaynakta grup Ekseption ve ELP ile karşılaştırılıyor ya da aynı kefeye konmaya çalışıyor. Bu tarz yaklaşımları zaten doğru bulmuyoruz ama Amos Key için bu tip bir yaklaşım son derece yanlış. Bahsi geçen iki gruptan daha iyi olduklarını kast etmiyoruz elbette. Ama arlarında çok büyük farklılıklar olduğu gün gibi aşikar. Ekseption klasik müziğe derinden bağlıyken, Emerson, Lake & Palmer klasik müziği temel alarak daha eklektik bir yaklaşım sergiliyor. Amos Key ise her ikisinden de farklı olarak, farklı türlerin bazı yönlerini daha melodik bir yapı içinde kullanıp klasik müzik alt yapısı üzerine oturtuyor. Özetle üçü de birbirinden tamamen farklı anlayışlara sahip gruplar.

Ayrıca Amos Key diğer Progressive Rock ya da Symphonic Prog gruplarına oranla daha kısa süreli parçalara sahipler. First Key'de en uzunu 6 dakikaya yaklaşan 9 parça bulunuyor. Ama bu müzikal kalitelerini kötü yönde etkileyen bir durum olmaktan çok nasıl rafine çalıştıklarının bir göstergesi. Klavyelerin çok fazla ön planda olduğu albümde parçalar bazı noktalarda karmaşık düzenlemelere sahip. Şaşırtıcı şekilde etkileyici hale bürünen bass ve davul bölümleri albümdeki melodik yapının öne çıkmasını sağlıyor. 

AMOS KEY

Andreas Gross / Gitar, Bass, Vokal

Thomas Molin / Klavye, Vokal

Lutz Ludwig / Davul

FIRST KEY

01. Shoebread (4:05)

02. Ensterknickstimmstamm (3:28)

03. Knecht Ruprecht (4:50)

04. Sometimes... (1:55)

05. Got The Feelin (3:10)

06. Escape (4:00)

07. Important Matter (5:55)

08. Dragon's Walk (5:25)

09. First Key (2:56)

Lava / Tears Are Goin' Home (1973)

Müzikal çeşitliliği bir hayli iyi kullanan nadir gruplardan biri de Lava'dır. Tears Are Goin' Home'u istediğiniz listenin ilk 10 sırasında bir yerlere rahatlıkla yerleştirebilirsiniz. Adından sıkça söz ettiğimiz tek albümlü efsaneler listesine de ilk 10'dan rahatlıkla girebileceklerini belirtmeden geçmeyelim.

O dönemden nadiren de olsa karşılaştığımız, haklarında az bilgiye sahip olduğumuz ve fena halde merak ettiğimiz grupların da başında gelir. 1971 yılında Berlin'de kuruldukları ve tek albüm kaydettikleri bilgisi dışında bir de komün halinde yaşadıklarına dair söylentiler var. Bunun dışında tarihsel bir bilgi edinme şansımız yok. Grup elemanlarının isimlerin takip ederek yaptığınız taramalar bile herhangi bir sonuç vermiyor. 1974 yılında grup elemanlarından Thomas Karrenbach'ın uyuşturucuya bağlı ölümünden sonra dağıldıklarını da söyleyelim.

Krautrock'ın en önemli örnekleri ile ön planda olduğu yıllarda dipten ve derinden gelerek hem de tek albümle büyük bir başarı elde etmiş Lava. Büyük ticari başarı yakalayamamış elbette. Ama albümün kalitesi pek çok dinleyici ve eleştirmen tarafından takdir edilmiş. Uzun yıllar albümün plak versiyonunun ortalıkta dolandığı ve pek tercih edilmediği söylenir, özellikle 80'lerde. Ama ardından yeniden keşfedilen grup bir anda kıymete biner ve albüm koleksiyon parçası olarak aranır hale gelir.

Az önce de bahsettiğimiz gibi pek çok türü ve tarzı içinde barındırıyor Tears Are Goin' Home. Space Rock, Blues, West Coast tarzı Psychedelic Rock, Folk Rock başı çeken, albümün her yerinde duyabildiğiniz türler. Yarı yarıya Progressive bileşenler içerdiğini söyleyebiliriz ama tam anlamıyla bir Progressive Rock albümü değil Tears Are Goin' Home. Kendilerine has geliştirdikleri müzikal anlayışla Krautrock'ın tam da orta yerinde durduklarını söyleyebiliriz. Grup elemanlardan üçünün multi enstrümantalist olması albüme büyük katkı sağlıyor. Özellikle Karrenbach'ın kusursuz İngilizce vokali ve klavye oyunları gerçekten de takdire şayan bir durum oluşturuyor. Zaman zaman melodik bir yapıyla giden bazense bir anda darmadağınık hale gelmiş Jam Session'lar albümün en çekici yanlarından. Daha önce birkaç kez bahsettiğimiz bir anda nereye gideceğini tahmin edemediğiniz bir hal alan parçalar sizi gerçekten de tatmin ediyor.

Arşivde olmazsa olmazlardan diye de özellikle belirtelim. Dinledikçe daha fazla keyif aldığınız nadir albümlerden.

LAVA

Thomas Karrenbach / Piyano, Org, Vokal

Stefan Ostertag / Gitar, Vokal

Jurgen Kraaz / Gitar, Org ve Flüt

Christian Ostertag / Gitar

Archer Weaver / Davul, Armonika, Arp, Vokal

Peter Moses / Vurmalılar

TEARS ARE GOIN' HOME

01. Tears Are Goin' Home (4:22)

02. Crimes Of Love (6:45)

03. Would Be Better You Run (5:19)

04. All My Love To You (4:20)

05. Mad Dog (6:01)

06. Holy Fool (5:17)

07. Piece Of Piece (10:07)

Pirana / Pirana (1971)

Avustralyalı Crossover Prog grubu Pirana 1970 yılı başlarında kuruldu. Başlangıçta, Pop grubu Gus & The Nomads'da yaptıkları müzikten sıkılarak yeni arayışlar içine girdikleri basit bir oluşumdan ibaretti. İlk önemli kayıtları da Greg Quill'in albümüne çalmalarıydı. Albüme o kadar iyi çalmışlardı ki bir anda adlarından söz edilmeye başladı. Pirana'ya olan ilgi bir anda başka bir boyuta taşınmıştı ve hemen albüm anlaşmasını kaptılar.

1971 yılında yayınlanan albüm, müzikal çevrelerde fazlasıyla bilinen grubun dinleyici önünde de başarı kazanmasını sağladı. Daha da önemlisi, dinleyici sayısı çok fazla olan konserlere çıkma fırsatı tanıdı. İşin rengi bu noktada bir anda değişmişti. Çünkü Pirana sahnede devleşen, tam bir performans grubuydu. O kadar iyiydiler ki Santana'nın Soul Sacrifice'ını neredeyse onlardan daha iyi çalıyorlardı. Peşi sıra gelen ikinci albüm ilkine oranla daha yavan kalmıştı. Zira grubun orijinal kadrosundan hem söz yazıp hem de beste yapan Stan White gruptan ayrılmıştı. 

White'ın ayrılışı grubun müzikal anlayışında çok büyük değişikliğe yol açmasa da kalite bakımından epeyce bir miktar düşmesini sağlamıştı. Gitarist Tony Hamilton, grubun liderliğini ele alıp White'ın yaptığı işi yapsa da kaydedilen ikinci albüm ilki kadar ticari başarı da sağlayamadı. 1972 yılında Sunbury Festivali'nde (bu festival Avustralya'nın Woodstock'ı gibi bir şeydir bu arada) verdikleri konserde sergiledikleri efsanevi performans bile grubun dağılmasına engel olamamıştı. Grup bir süre daha ilk albümden gelen prestijlerinin kaymağını yerken 1973 yılında nihai olarak dağıldı.

Pirana'nın müzikal anlayışı Latin Rock, Blues, Garage Rock ve İngiliz Progressive Rock'ı üzerinde şekilleniyor. Ağırlık elbette Latin Rock üzerinde. Aradaki en büyük farklılık Santana, Chango gibi Latin Rock gruplarında gitar ön plandayken Pirana'nın ilk albümünde, Stan White'dan dolayı, klavye daha fazla öne çıkıyor. Tabi bu ilk albüm için geçerli. İkinci albümde White ayrılıp Hamilton'ın başa geçmesiyle tarz yine gitar ağırlıklı bir hale bürünüyor. Melodik yapısında çok fazla bozulma olmazken parçaların kalitesi ikinci albümde bir miktar düşüyor.

Sıklıkla Progressive Rock'ın kıyısında dolanıp sert gitarlar ve ortalığı darmaduman eden klavyeleri öne çıkıyor albüm. Ritim grubunun tempolu parçalara etkisi bir hayli fazla. Dur durak bilmeden, sürekli bir koşuşturma haliyle giden parçalar enfes enstrüman hareketleri içeriyor.

PIRANA

Stan White / Klavye

Jim Duke-Yonge / Davul

Tony Hamilton / Vokal, Gitar

Graeme Thompson / Bass

PIRANA

01. Elation (9:27)

02. Sermonette (5:54)

03. The Time Is Now (6:28)

04. Find Yourself a New Girl (3:58)

05. The River (4:32)

06. Easy Ride (3:45)

07. Stand Back (10:10)