Alan Gowen tarafından 1972 yılında kurulan grup türlü kadro değişiklileri ile bir sene sonra anca ilk konserini verirken, kadronun asıl elemanı Nucleus’tan tanıdığımız bass gitarist Jeff Clyne’a Caravan’dan Richard Sinclair vekalet etmiş. Nihayetinde bir sene sonra Hatfield and the North ile iki özel konserde double-quartet olarak Gowen’ın yazdığı 40 dakikalık bir eseri çalıp, demo kayıtları ile kontrat kovalamaya başlamışlar. 1975 senesinde kaydediler ilk albümlerinin yardımcı prodüktörlüğü de Hatfield’tan Dave Stewart’a ait.
Canterbury Scene’de bir sebepten (Alan Gowen’ın diğer projelere zıplaması olabilir mesela) ismini pek duyuramamış gruplardan biri olan Gilgamesh’in tuşluların ağırlıkta olduğu tarzını da Hatfield and the North’a benzetmeniz pek mümkün. Hatta benzemekten öteye gidip Stewart ve Gowen’ın dostlukları National Health’i kurmalarına da sebep oluyor ya onu da bilahare yazarız.
Açılşındaki yüksek enerjisiyle sizi kendine çeken albüm zaman zaman nefes almanıza imkan verdiğini düşündüğünüz anlarda bile rahatsız trafikleriyle keşfetmesi hayli eğlenceli bir maceraya dönüşüyor. Sadece oturup Clyne’ın davul ile uyumu yakalarken gitar ve tuşlulara yaptığı muazzam akumpanyalarını dinlemek bile başlı başına bir keyif. Michael Travis’in davulları albümün enerjisini tamamlayan bir element olmaktan öteye götürmese de işini iyi yaptığı da bir gerçek.
Yoğunluktaki Alan Gowen tuşluları albümü boylu boyunca domine ediyor. Zaman zaman kabak tadı veren ve bir yere varmayarak kakafoninin de dibine vurduğu akorlarını Jan Hammer aksiyonları ile iyice içinden çıkılmaz bir hale soksa da albümdeki parçaların yoğunluklu bestekarı Phil Lee’nin gitarları albümün rock dengesini ve atmosferini koruyor.
Albümün benim için en büyük sürpriz kısmı ise sesini tıpkı yüksek perdeden bir enstrüman gibi kullanan Amanda Parsons vokalleri oldu. O an gelince ne demek istediğimi çok iyi anlayacaksınız.
GILGAMESH
Phil Lee / Gitarlar (elektro, klasik, akustik, 12 telli)
Alan Gowen / Akustik & elektro piyano, klavnet, Synthsizer, Mellotron, Vokal aranjmanları (7-c)
Jeff Clyne / Bass gitar, kontra bass
Michael Travis / Davul & perküsyon
Konuk Sanatçılar:
Amanda Parsons / Vokal (1-c,7-c)
Dave Stewart / Vokal aranjmanı (7-c), Yardımcı prodüktör
GILGAMESH
01. One End More / Phil's Little Dance - For Phil Miller's Trousers /
Worlds of Zin (10:20)
02. Lady and Friend (3:44)
03. Notwithstanding (4:45)
04. Arriving Twice (1:36)
05. Island of Rhodes / Paper Boat - For Doris / As If Your Eyes Were Open (6:39)
06. For Absent Friends (1:11)
07. We Are All / Someone Else's Food / Jamo and Other Boating Disasters - From the Holiday of the Same Name (7:48)
Duyduğunuz ilk anda önce dikkatinizi sonra da tamamen sizi atmosferine çeken nefis bir Jazz/Fusion grubu Nucleus. 1969 senesinde Ian Carr liderliğinde kurulan grup, 1989 yılına kadar türlü kadro değişiklikleri ile yoluna devam edebilmiş fakat maalesef dağılmaktan kurtulamamış. 2000’lerde bir kaç konser verse de tekrar bir araya gelmemişler. Bu arada klasik müzik ve jazz harmanı 1988 tarihli son albümülerini de şimdiden tavsiye edeyim.
Grupla ilgili bilgiler epey karmaşık ki bu yazının konusu olan albüm dışında bazı albümler Ian Carr’ın liderliğinden çok solo projesine dönüşüp Ian Carr’s Nucleus ismiyle yayınladığı bazıları da “with Nucleus” gibi başlıklara sahip. Orijinal kadro ilk 3 albümde sabit kalıyor fakat sonrası her albümün farklı müzisyenlerle kotarılmış.
Carr reddetse de Bitches Brew öncesi yayınlanan albümün Miles Davis etkileri bariz olsa orijinal kadronun elemanlarından biri olan Chris Spedding ve gitar işleri albümün ilk yarısında pek kendini belli etmese de ikinci yarı ile beraber John Marshall’ın jazz disiplininden nispeten uzak davullarının da etkisiyle genel sounda “rock” etiketini yapıştırmamızı sağlıyor. Genelde unison giden nefesliler ve tuşlulara cevapları ile tempoyu yükselten gitar ve bass yürüyüşleri, Carr’ın trompet soloları parçaları kaosu da körüklemekten de geri durmuyor. İlk yarısında kafa dinlediğiniz albümün ikinci yarısında kafayı yemeye yaklaşıyorsunuz.
Bu arada Spedding’in jazz grupları ile takıldığı bu yoğun dönemde, bir derginin anketi sonrası John McLaughlin ardına ikinci seçilmesi, plak firmasının ısrarı üzerine Nucleus’un prototipi olan “Song Without Words” albümünü yapmasına neden olmuş. Anlaşmaya “beğenmezsem yayınlatmam” maddesini koyması ile yayınlatmamış ama bir-iki sene sonra izinsiz Japonya’da yayınlanmış. Ha bir de sonradan Sex Pistols'un mimarlarından biri olarak tarihe adını yazdırması ile tanınıyor kendisi.
NUCLEUS
Chris Spedding / Gitar
Karl jenkins / Piyano, Hohner Electra-Piyano, Obua, Bariton saksafon
Brian Smith / Tenor & Soprano saksafon, flüt
Ian Carr / Trumpet, Flugelhorn
Jeff Clyne / Akustik & elektro bass
John Marshall / Davul ve perküsyonlar
ELASTIC ROCK
01. 1916 (1:11)
02. Elastic Rock (4:05)
03. Striation (2:15)
04. Taranaki (1:39)
05. Twisted Track (5:15)
06. Crude Blues, Pt. 1 (0:54)
07. Crude Blues, Pt. 2 (2:36)
08. 1916- The Battle of Boogaloo (3:04)
09. Torrid Zone (8:40)
10. Stonescape (2:39)
11. Earth Mother (0:51)
12. Speaking for Myself, Personally, in My Own (0:54)
Rock müzik açısından oldukça bereketli bir yıl olan 1971'den devam ediyoruz. 1969 yılında Connecticut, Amerika'da kurulan Jasper Wrath, yerel gruplarda çalan ve kendilerine ait bir müzikal anlayış oluşturmak isteyen genç tipler tarafından hayata geçirilmiş bir projedir. Çok uzun ömürlü ve çok başarılı olamamışlardır belki ama geride bıraktıkları tek albüm arşivlik özellikler taşıyan bir yapıt olarak kayda geçer.
Grup ile ilgili bilgi alınabilecek pek çok kaynakta, diskografide 3 albüm gösterilir. Bu tamamen yanlıştır. Grubun elemanlarının aynı olmasından kaynaklı olan bu yanlışı, albüm kapağında yazan isme göre listelemenin doğru olacağını belirterek sonlandıralım. Zira Jasper Wrath albümünün ardından 1977 yılında çıkan ikinci albüm Coming Back, Arden House adıyla ve yine 1977 yılında çıkan Zoldar & Clark albümü de Zoldar & Clark adıyla çıkarılmıştır. Yani aynı elemanlardan oluşan 3 grup mevzu bahis burada. Lakin daha büyük bir sıkıntının da bu noktadan sonra baş gösterdiğini kabul etmek gerekiyor. Her iki albümün de kayıtları Jasper Wrath tarafından yapılmış ama 1976 yılında grup dağıldıktan sonra Dellwood isimli bir yapımcı firma yasal olmayan bir şekilde grubun parçalarını Arden House ve Zoldar & Clark isimleriyle yayınlıyor. Her iki grup adıyla yayınlanan albümlerdeki kayıtlar da konumuz olan ilk albümün kadrosunda yer alan orijinal kadro ile kaydedilmemiş.
6 aylık bir kayıt süresinden sonra yayınlanan ilk albümün ardından gruptan bazı elemanlar ayrılıyorlar ve yerlerine yenileri dahil oluyor. 1971 - 1976 yılları arasında sadece konserlerde boy gösteren grup, fazlaca stüdyo kaydı da yapıyor. Ama dediğimiz gibi bu kayıtlar Jasper Wrath adıyla hiçbir zaman yayınlanmıyor ve az önceki hikayedeki 2 farklı grup adıyla piyasaya sunuluyor.
Temelde Psychedelic Rock'tan yola çıkarak Progressive öğeler taşıyan bir müzikal anlayışa sahipler. Ama etkilendikleri Psychedelic Rock'ın West Coast'tan daha sade, daha hafif ve yumuşak olduğunu söyleyelim. Kendilerinden sonra ortaya çıkacak olan Kansas'ın öncülü olarak sayılabilirler ama onlar kadar da etkili düzenlemelere sahip değiller. Olmamaları da daha iyi çünkü albümde yaratmayı başardıkları etkiler gerçekten de takdire şayan. Daha az gösterişli bir şekilde de yapılabileceğini kanıtlar nitelikte.
70'lerin değişik havasından en az o kadar değişik bir grup daha. Grubun kuruluşu da, hikayesi de kendi gibi değişik zaten. Herhangi bir ülkeye ait olduğunu söyleyemiyoruz Continuum'un. Uluslararası tabiri onlar için çok uygun. Farklı ülkelerden müzisyenleri bünyesinde barındırıyor. Ama işin temeli 1967 yılına, Macar müzisyen Yoel Schwarcz'a dayanıyor. Multi-enstrümantalist olan Schwarcz sanatın başka dallarıyla da ilgileniyor. Hatta grubun adı da Schwarcz'ın Londra'da açtığı aynı adlı resim sergisinden geliyor.
Müzikal fikirler oluşturmaya başlayan Schwarcz bir süre ne yapabileceğine karar vermek için uğraşırken Jan adında bir Çek gitarist ile tanışıyor ve fikirleri birlikte geliştiriyorlar. 2 yıl kadar bir süre Amsterdam'da ikili olarak sahne aldıktan sonra Schwarcz Londra'ya gitmek için yola çıkarken Jan'ı geride bırakıyor. İngiltere'de grubu toparlama hazırlıklarına başlıyor. Kısa süre içerisinde de kadro tamamlanıyor. Continuum adında bir grup olarak görünseler de Schwarcz çok fazla öne çıkıyor ve grubun liderliği pozisyonunu eline alıyor. Bir süre sonra iş albüm çıkarma aşamasına geldiğinde de RCA ile anlaşma imzalanıyor. Ama anlaşma Continuum adıyla değil RCA ile Yoel Schwarcz arasında oluyor.
Proje fikriyle giden grup kendi adını taşıyan ilk albümü yayınladıktan hemen sonra grup dağılıyor. Daha doğrusu Schwarcz dışındakiler gruptan ayrılıyorlar. Zira grup elemanlarının istediği müzik ile Schwarcz'ın doğaçlama arayışları birbiriyle uymuyordu. İkinci albüm hazırlıklarına hızlı şekilde başlayan Yoel, grubu başka isimlerle yeniden kurdu. Albümün ilk yüzü yeni grup ile kaydedilirken diğer yüzü ise, daha önce Patrie Standford tarafından grup için bestelenen ve ilk grupla kaydedilen 26 dakikalık parçadan oluşuyordu. Autumn Grass isimli bu parça aynı zamanda albüme de adını veriyordu. Grubun ilk halinde yer alan müzisyenlerin bu albümde konuk müzisyen olarak yer almaları da bu parça yüzünden.
Klasik müzik ve Jazz'ı temel alan ve buradan yola çıkarak pek çok müzikal anlayışı dolaşan, doğaçlamalar ile bezeli dinlemesi oldukça keyifli bir albüm olarak çıkıyor karşımıza Autumn Grass. Yorucu olmayan bir şekilde her yöne doğru yol alırken, beyin kıvrımlarınızı da zorlayacak kadar ileri gidebiliyor. Sıklıkla sessizliğin içinden çıkıp gelen ritimler ve üstüne yapışan flüt bölümleri ile dikkat çekici.
CONTINUUM
Yoel Schwarcz / Klasik Gitar, Armonika, Flüt, Recorder, Saksafon
Tim Rice / Org, Piyano
Peter Billam / Bass, Elektrik Gitar
Harvey Troupe / Davul
Konuk Müzisyenler:
Ken Freeman / Freeman Synthesiser "Vivaldi Synthesis Two"
1969 yılında Ontario, Kanada'da kurulan Jazz Rock grubudur Lighthouse. Acayip şekilde kalabalık kadrosu ve o kadrodan çıkan bir dolu değişik sesle Jazz Rock ve Fusion janrlarında yer edinmiş kaliteli gruplardan da biridir. Daha önceleri Janis Joplin, Al Kooper, Carlos Santana gibi isimlerle çalışmış olan Skip Prokop'un liderliğinde kurulmuş olan grubun müzikal anlayışı Prokop'un da birlikte çalmayı en çok sevdiği Al Kooper'ın tarzından etkilenerek gelişir. Doğal olarak da ortaya karışık, değişik ve etkileyici albümler çıkar.
Konumuz olan One Fine Morning, Lighthouse'un en iyi albümü değildir ama en popülerleşmiş, samimi ve insanın kanını kaynatan albümlerinin başında gelir. Kurulduktan hemen sonra çıkardıkları 3 albümün ilk ikisi fevkalade olarak nitelendirilebilecek albümlerdir. Üçüncü albüm kötü olmamakla birlikte bu enfes iki albümden sonra biraz geride kalmıştır. Albümün böyle olmasının en büyük sebeplerinden biri de grubun yapımcı firmayla anlaşmazlıklar yaşaması ve kaydedilen albümün yapımcı firmayla son albüm olduğunu bilmelerinden de ileri gelmektedir.
Dördüncü albüm olarak karşımıza çıkan One Fine Morning ise yeni bir başlangıcın ve yepyeni bir vokalin etkilerini içerir. RCA'den ayrılıp GRT'ye geçtikleri sırada vokali devralan Bob McBride sayesinde albümün daha fazla sattığı ve ticari başarı yakaladığı söylenir. Birçok açıdan da doğrudur bu saptama. Zira dördüncü albüm en çok satan albümleri olur ve içinde 2 tane hit single çıkarır. Hatta o kadar başarılı olur ki RCA yanlış yaptığının farkına varır ve adilik denilebilecek bir yaklaşımla, ellerinde kalan Lighthouse parçalarından One Fine Light adıyla bir toplama albüm yapıp piyasaya sunacak kadar ileri giderler. RCA'den çok gruba faydası olur bu yaklaşımın. Daha çok tanınır / bilinir hale gelirler. Bir sonraki yıl kaydedecekleri efsanevi Lighthouse Live konser kaydına da önayak olur.
1974 yılına kadar 3 stüdyo albümü daha yayınlayan grubun müzikal anlayışı grubun kurucusu Prokop'un bile hoşuna gitmez ve ayrılır. Kalanlar yola devam etmek için uğraşsalar da 2 yıl boyunca sadece konserlerde boy gösterirler ve 1976 yılında dağılırlar.
Jazz Rock'tan bahsettiğimizde adlarını sıkça andığımız Blood, Sweat & Tears ve Chicago'nun yolundan ilerleyen Lighthouse, yaptıkları müziğe pek çok türden eklemeler yaparak ilerlemeyi tercih etmişler. Saksafon, Trompet, Trombon gibi üflemelilerin sık kullanıldığı albümlerinde coşkulu parçalara imza atmışlar.
1971 yılında tek albüm çıkartan Westfauster ile ilgili en ufak bir tarihsel bilgiye sahip olamamak gerçekten de üzücü. Çünkü Cincinnati, Ohio'da kurulan grup nefis ezgilere sahip Psychedelic Rock ve Progressive çizgisinde ilerleyen bir albüme imza atmışlar ama kalıcı olamamışlar.
60'ların ortalarından sonra epeyce bilindik gruplar haline gelen The Moody Blues ve Procol Harum gibi bir tarza sahip olan Westfauster müzikal anlayışına kendilerinden bir şeyler katmayı ihmal etmemişler. Son derece yumuşak, sade ama bir o kadar da etkileyici olan In A King's Dream albümü ortalıkta pek bulunmayan albümlerden biri aynı zamanda.
3 kişiden oluşan Westfauster, daha önce de bazı gruplarda yaptığımız 40 kişilik gibi çalma eylemini gerçekten de hakkını vererek gerçekleştiriyorlar. Pek çok grubun 5-6 elemanla yapabildiğini 3 kişiyle de gayet iyi becerebilmişler. Haklarında bilgimiz olmamakla birlikte varsayımsal bazı şeyler üretmememiz için önümüzü kesen bir şey de yok. Grubun klavyecisi C.W. Fauster'dan yola çıkarak adamın ikinci isminin ve soyadının birleşiminden grubun adını üretmiş olabilir diye düşünüyoruz. Bu noktada da doğal olarak müzikal anlayışı belirleyen de C.W. Fauster olmalıdır ki klavyelerin albümde oldukça etkin bir alana sahip olmasından kaynaklı bunu rahatlıkla söyleyebiliyoruz.
Diğer yandan özellikle Flüt ve Saksafon'un da albüme katkıları bir hayli fazla. Parçalarda pek çok noktadan çıkışı flüt ile gerçekleştirdikleri görünür bir hal almış durumda. Etkili ses efektleri ile birlikte de kulağı gerçekten de mest edecek niteliklere sahip hale gelmiş. Albümün en sade ve insanı en iyi hissettiren tarafı da vokali hiç şüphesiz. Dinledikçe kendinizi daha fazla kaptırıyorsunuz ve albümde, albümdeki parçaların içinde kayboluyorsunuz. Başta dediğimiz The Moody Blues ve Procol Harum benzetmesi burada bir miktar boşa çıkıyor. Her ne kadar her iki grupta da vokal Westfauster'daki gibi sakin ve dingin ilerlese de buradaki vokalin yeri ve tonu bir başka.
Yorucu olmayan bir şekilde Psychedelic ezgileri üreten, o ezgileri geliştirerek Progressive Rock tarzı havaya büründüren ve tüm bunları yaparken de sizi kaybetmeyen bir albüm In A King's Dream. Fazlasıyla sade ama etkileyici.
WESTFAUSTER
Michael Newland / Flüt, Saksafon, Vibrafon
Stephen Helwig / Vokal, Davul
C. W. Fauster / Vokal, Piyano, Harpsichord, Bass, Klavye
1970 yılı başlarında Bielefeld, Almanya'da kurulan Virus, kısa süren ömrü boyunca 2 stüdyo albümü ve 1 konser albümü kaydedebilmiş başarılı gruplardan biridir. Lakin grubun başarısının ikinci albümle hiç alakası yoktur. Tamamen, konumuz olan ilk albümle alakalıdır Virus'ın olayı. Psychedelic Rock, Space Rock, Blues gibi türleri harmanlayarak kendilerine özgü bir anlayış yaratmayı başarabilmişlerdir. İkinci albümde ise grubun tamamına yakını ayrılmış, kalan 2 kişi yeni bir oluşuma gidip Thoughts albümünü kaydetmiştir. Fakat bu albümün ilk albümle ortaya çıkan Virus ile alakası da yoktur. Blues Rock üzerine kurulu olan albüm kendi çapında iyi olmakla birlikte hiçbir zaman Revelation albümünün önüne geçememiştir.
Grubun ayrılan yarısı ise Ken Hensley'i de ayartarak Weed projesini gerçekleştirmiş sonra başka gruplara dağılmışlardır. Hepsinin alanlarında iyi müzisyenler oldukları albümün her yerinden açık ve net bir şekilde belli olmaktadır.
Heavy Progressive Rock ya da Heavy Rock olarak kataloglandırılan grubun türler arası geçişlerle de arası gayet iyidir. Albüme adını veren ve açılış parçası da olan Revelation basit bir Psychedelic Rock şarkısı gibi başlayıp gelişir ve kontrolü kaybederek her yöne doğru gidiş gelişlere dönüşür. Parçanın ortasında bir yerlerde de Rolling Stones'a saygı duruşu niteliğinde Paint It Black cover'ı bulunur. Hemen ardınan gelen ikinci parçada ise iş farklı bir yöne doğru evrilir ve sonlara doğru Pink Floyd'un Saucerful of Secrets'ının koro bölümü yeniden yorumlanır. Her iki versiyon da orijinalleri aratmayacak denli iyidir. Hatta yapılan eklemelerle öncülünü andıran ama başka bir şeye dönüşen parçalardır.
Klavye ve gitarın başı çektiği albümde yaratıcı, yerinde duramayan ve başladığı yere dönmeyen parçalar etkileyici bir hava yaratır. Flüt ise albümdeki seviyeyi biraz daha yukarıya taşımayı başarır. Albümü dinledikten sonra Weed albümünün ortaya çıkmasının tesadüf olmadığı, Ken Hensley etkileri ve dokunuşları olsa da Virus elemanlarının da kendilerinden çok şey kattıkları rahatlıkla anlaşılır. Deep Purple ile karışık bir Psychedelic, Rolling Stones'a selam duran bir Progressive, Raw Material'dan yola çıkıp Jody Grind'e ve Ten Years After'a uğrayan, Pink Floyd'u ise ilk önemiyle hatırlatan enfes bir albümdür özetle.
Bütün hikaye İngiliz anne babadan Tokyo'da doğan Mickey Curtis ile başlıyor. Japon kültürünü fazlasıyla benimseyerek hayatını sürdüren Curtis, 60'ların ortalarında aynı anda hem City Crows hem de Vanguards isimli iki pop grubunun solisti olarak müzik yaparken bir anda bir Satori (aydınlanma) yaşıyor ve yaptığı her şeyi bırakıp Rock müziğe yöneliyor. 1967 yılında Samurais adıyla kuruyor grubu. İsim zaman içerisinde değişerek Samurai'a dönüşüyor.
Dönemin Japon rock müzik arenasının karmaşıklığı ve özgünlük arayışı düşünüldüğünde belki de en iddialı lafları edenlerden biri de hiç şüphesiz Mickey Curtis. Adam, kendi kültüründen beslenen bir Japon Rock müzik anlayışının yaratılması için hem elinden hem de dilinden gelen her şeyi yapmış diyebiliriz.
Pop'tan Rock'a geçiş aşamasında epeyce değişik çalışmalar yapmış Curtis. Ama yolu belirginleşmeye başlayınca kaydettikleri albüm tam anlamıyla bir Progressive Rock albümü olmuş. Grup, 2 albüm çıkarıp dağılmış olsa da bu tarz Japon müziği konusunda gerçekten de özel bir yerde duruyorlar. İlk albümün kayıtlarına başlamalarına dek geçen 2 yıllık süre boyunca grup olarak pek çok konser ve canlı performans sergilemişler. Bu dinletilerde kazandıkları deneyimlerin yansıması albümün her yerinde de belli oluyor zaten.
Grubun ve albümün önemli bir noktasının bizi Tetsu Yamauchi ile tanıştırması olduğunu da not olarak ekleyelim. Daha sonraları Free'deki tiplerle bir araya gelip hem bağımsız bir albüm kaydeden hem de Free'nin son albümünde yer alan Tetsu bu yani.
Albümün içerisinde bu tarz albümlerde sık rastladığımız türler arası geçişler, bağımsız yaklaşımlar ve folklorik etkiler de bir hayli fazla. Parçalar İngilizce söylenmiş olsa da Japon folkloru ile birleşip gelen bir yapıya sahip. Blues ve hatta ara ara kulağa gelen Psychedelic Rock etkileşimleri albümü farklı bir yere taşıyor. Heavy Progressive Rock'ın en iyi örneklerinden biri olarak listeye yazabiliriz.
Sade görünen ama sadelikten uzak, iddiasız gibi duran ama onunla hiç alakası olmayan, yaratıcı, değişik ve tuhaf bir albüm Samurai. Dinledikçe etkilerini daha fazla hissettiğiniz, etkisi altında kaldıkça kendinizi daha fazla kaybettiğiniz, kayboldukça da kendinizi bulduğunuz türde bir albüm.
Albümün LP versiyonu iki plaktan oluşurken daha sonraları piyasaya sürülen CD verisyonunda parçaların yerlerinin değiştirildiğini belirtelim. Aşağıdaki de CD versiyonudur.
Amerika'da ortaya çıkan, gelişip yaygınlaşan Psychedelic Rock önce İngiltere'ye ardından da Avrupa'ya sıçradığında açıkçası çok büyük etkiler yaratmadı. Zira o sırada bahsi geçen bölge Rock müziğin başka türevleri ile haşır neşir durumdaydı. Ama arada çıkan iyi niteliklere sahip pek çok Psychedelic grubu da var. Northwind de onlardan biri. 1970 yılı sonlarında kurulmuş olduğu ve tek albüm kaydedip dağıldığı dışında hakkında çok fazla bilgiye sahip olmadığımız grup kısa ömürlü ama geride iz bırakan gruplardan aynı zamanda.
Kendilerine has, yumuşak, genişleyen ve ilerleyen bir müzikal anlayışa sahipler. Öyle çok karmaşık, birbirinin içinden geçen düzenlemeler beklemeyin tabi. Sade bir şekilde ilerleyip belirli yerlerde gezinmekle yetiniyorlar. Parçalar tekdüze olmaktan öte. Diğer yandan Amerikan tarzı Psychedelic Rock ile de pek alakası yok. Benzerlikler gösterdiği yerler olmakla birlikte ufak tefek ayrıntılar olmaktan öteye geçmiyor.
Albümün daha popüler olma çabası, kaygısı ve havası var gibi görünüyor. Fakat bunu yaparken basit melodilerle sıradan bir hale getirmek yerine ince ince işleyerek yol almayı tercih etmişler. Bu sebeple de parçalarda türler arası geçişlere sık sık rastlıyorsunuz. Blues, Rock'n Roll hatta bazı noktalarda Jazz etkileşimleri bile duymanız mümkün.
Enstrümanlar albümde iyi kullanılmış ama belirgin şekilde ayırıcı özelliklere sahip değiller. Gitarların öne çıktığı bölümlerde ritim bölümünün de fena halde coştuğunu, içten bir şekilde gitara eşlik ettiğine tanık oluyorsunuz. Klavyelerin de albümün alt yapısına katkısı büyük. Çok fazla öne çıkmadan ikincil enstrüman olarak kullanıldığını belirtmeden geçmeyelim klavyenin. Psychedelic gruplarının çoğunun aksine bir durum anlaşılacağı üzere.
Albümde en çok etkisiz kalan şeyin vokal olduğunu söylemek de istemezdik, lakin durum maalesef bu. Daha etkili, ses özelliklerine sahip bir vokalle birlikte parçalar çok fazla öne çıkabilir, daha kaliteli işler haline gelebilirmiş gibi görünüyor. Vokalin tonunda kalabilmek adına sanki bütün enstrümanlar belirli bir sınırı geçememek için uğraşıyorlar gibi de duruyor bazı noktalarda.
70'lerin başına sarkan Hippi müziği, yumuşak etkiye sahip Psychedelic Rock ile birleşen Folk Rock sevenlerdenseniz, albüm pek çok açıdan tatmin edici gelecektir.
NORTHWIND
Brian Young / Lead Vokal, Elektrik Gitar, Akustik Gitar
Genelde daha az bilinen, pek göz önüne çıkmamış grup ve albümlerini yorumlamaya çalıştım hep. Ama fark ettim ki üzerine destanlar yazılacak albümleri yorumlamaktan geri kalmışım. Bu sefer herksin, dinlese de dinlemese de bir şekilde duyduğu ve bildiği bir albüm ile devam edeyim dedim.
Yıllar ilerledikçe, dinlenilen grup ve albüm sayısı arttıkça hani o hep “en çok sevdiğin 10…” ile başlayan sorunun cevabını vermek daha da zorlaşmakta. İlk 10’a 100 tane albüm koysan yine de bir şeyler dışarıda kalır hep, liste dışı kalanlara da haksızlık etmiş gibi hisseder insan kendini.
Ama öyle albümler vardır ki o listeyi dillendirmesen dahi hep orada olduğunu bilirsin ya, işte Comus - First Utterance da benim için böyle bir albüm. Asla vazgeçemediğim, plağını aldığımda çocuk gibi mutlu olduğum, albüm kapağını tshirtüme bastırdığım, 2008 yılında yeniden birleşmeleri sonrasında konserlerine bilet aldığım benim için çok özel bir grup.
Daha önce defalarca “Gentleoctopus” un da benim de yazdığımız gibi albümleri yorumlamak, subjektif algımızın süzgecinden geçirerek objektif bir tanımlama-benzetme yapıyor olmak oldukça zor. Hele ki konu First Utterance gibi bir albüm ise bu durum çok ama çok daha fazla zorlaşıyor.
Size desem ki baterinin olmadığı, elektro gitarın neredeyse hiç bulunmadığı, flüt, keman ve akustik gitar üzerine inşa edilen, kadın vokalin süslediği bir albümdür bu hemen aklınıza neşeli, doğa motifli, mavi gökyüzünden bahseden pastoral folk bir albüm gelebilir. Veya size albüm kapağını göstersem ve desem ki ölümden, işkenceden bahseden oldukça rahatsız edici sözlere sahip, bu sefer de aklınıza daha gothic veya sert bir tarz gelecektir. Ancak bunların hiçbiri değil, hatta yakınında dahi değil. Birçok blog veya sitede “folk” ibaresi görürsünüz ki bu oldukça hatalı ve yetersiz bir tanımlamadır.
Albümde Folk temaları olduğu doğru ama oldukça depresif, karanlık bir atmosfere sahip olduğunu belirtmem lazım. Birçok progressive albümde de göreceğimiz üzere git gel leri, iniş-çıkışları olan tezatlar üzerine inşa edilmiş bir albüm. Şarkılara göre kadın-erkek vokal dağılımı veya birlikteliği, albümün en çarpıcı unsurlarından biri olan sözler ile tam uyuşmakta. 20 yaş ve altındaki bu gençlerin bu seviyede söz yazıyor olması çok enteresan ve tüyler ürpertici. Ayrıca sadece müzik ile de kalmamışlar, albümün kapağı grubun lideri diyebileceğimiz ana söz yazarı ve lead vokalist “Roger Wooten” a iç kapak çizimi de Akustik Gitarist ve perküsyonist “Glen Goring” e ait. Şiir, müzik, resim…Yaptıkları albümün bu denli farklı oluşunun altında çok yönlü yaratıcılığa sahip olmaları bence en önemli unsur.
1971 çıkışlı albümün ilk şarkısı aynı yıl single olarak da çıkardıkları “Diana”. Yukarıda da belirttiğim gibi tezatlar üzerine kurulmuş albüm daha ilk şarkıda size bu havayı veriyor. Albüm kayıtları sırasında henüz 16 yaşında olan Bobbie Watson’un yumuşak kadın vokali ile Roger Wooten’ın distorted, yırtık sesinin harmanlandığı, Colin Pearson’ın ara ara keman ezgisi ile yürüyen kısa bir prelüd.
Herald albümün ikinci, başında ve sonunda Watson’ın harika sesi ile bezenmiş albümün en “sakin” çalışması. Gitar,keman obua ve flüt ile başlayan ilk bölümden sonra akustik gitar ile başlayan ve kemanın ve flütün de dahil olduğu vokalsiz, deneysel bir bölüme geliyor sıra. Şarkının sonu da başladığı gibi “sakin” ve huzurlu bitiyor. Bundan sonrası başka bir hikaye.
Ve geldik albümün tepe noktalarından birine belki de en üstüne, “Drip Drip”. Hangi açıdan incelemeye başlamak lazım bilemedim. Aklıma ilk gelen tanımlama “sevdiği kişiyi öldüren, ölümüne şahit olan birinin içi çatışması” şeklinde…hem bir cani hem de bir aşık. Sakin başlayan şarkı perküsyon ve akustik gitar ile yükselmeye başlıyor.
“Your soft white flesh turns past me slaked with blood”
Şarkının en can alıcı noktası kesinlikle Wooten’ın vokali. Kuvvetli bir sese sahip olmasa da sözlerin ruhunu o kadar iyi anlatıyor ki ne dediğini anlamayan bir insan dahi neden bahsediyor olabileceğini az çok tahmin edebilir diye düşünüyorum. Müzik tarafında ise Colin Pearson’ın kemanı başlı başına konuşulması gereken başka bir konu.
“Your lovely body soon caked with mud
As I carry you to your grave my arms your hearse”
Çok enteresandır, genelde ilk dinlemede şarkılara vurulurum ama bu durum bu şarkı için geçerli değil ve bunu hisseden tek kişinin de ben olmadığımı biliyor olmak işi biraz daha garipleştiriyor. İlk dinlediğimde keman dikkatimi çekmişti ve Wooten’ın vokalinin şarkıyı bozduğunu düşünmüştüm. Ama “güzel” dediğim bir şarkı olduğu için tekrar tekrar dinledim.
“You stand before me defenceless
Your stare unchanging silent, cold, intense sears my brain”
Her dinlemem şarkıya olan bağlılığımı arttırdı. Sanırım 7 veya 8. Dinlemem olacak, düşündüğüm ilk şey bu şarkıyı Roger Wooten’dan daha güzel söyleyecek birinin olamayacağı yönündeydi. Sonra bunu annem başta olmak üzere farklı insanlar üzerinde denedim.
“You will softly rest your pale beauty enshrined by the sweet glade
Your body at peace even the earth will fill the crack where entered my blade
Where entered my blade”
Hep aynı şey oldu… ilk dinleme sonrası “şunu bir daha açsana” sonra bir daha, bir daha…ardından “muhteşem” yorumu yapıldı genelde. Bir gün Drip Drip ile ilgili yabancı yorumları okurken bnzer bir deneyime rastladım. “Birkaç dinleme sonrası müptela” olmaktan ve bunu benim gibi nasıl olduğunu anlayamadığından bahsediyordu.
Şarkı, yükselme sonrası şarkı içi şarkı olarak tanımlanabilecek ara bir bölüme geçiyor. Daha psychedelic olan bu bölümde Wooten ve Watson’ın karışan seslerine akustik gitar öncülük ediyor.
Sonra tekrar duruluyor ve Wooten’ın karakterize ettiği cani, şeytansı kişiliği (I’ll be gentle) ile yine kendisinin (Not to hurt you) canlandırdığı üzgün ve sevdiği kişiyi son kez uğurlayan kişiliğin çatışma anına geliyor.
“Yea, shall I cut you down
Yes 'twould be a last physical communion
I'll be gentle I'll be gentle I'll be gentle I'll be gentle
And not hurt you
Oldukça etkileyici olan ve Opeth’in “My arms Your Hears” albüm ismine ilham kaynağı olmuş bu şarkının daha uzun yorumları hak ettiğini düşünüyorum ancak bir yerde durmak lazım.
Sıradaki şarkı “Song to Comus”. Albümün tepe noktalarından biri daha. Tipik agresif, şeytansı Wooten vokali ve Akustik gitar ile yavaşça başlayan şarkı, içerisinde birçok iniş-çıkışı barındırıyor. Keman ve flüt kullanımı oldukça etkileyici ve tüm albümün şarkıları gibi karanlık bir atmosfere sahip. Wooten sesi ile yine çok iyi bir iş çıkarıyor. Ara ara keman ile gelen pastoral folk ruh Wooten ile bir anda paramparça oluyor.
“The Bite” başlı başına bir başyapıt olarak adlandırılabilecek harika bir çalışma. Metronomu yüksek olan bu şarkı etkileyici bir girişe sahip. Albümün genelinde görülen Watson’ın melodik melekleri andıran back vokali ve Wooten’ın sert ve agresif sesi beraber yürümekte. Tezatın harika uyumu burada da mevcut. Yine ölümden bahseden, asılan birini konu alan şarkıda Colin Pearson Keman, Rob Young Flüt ile burada da çok iyi bir iş çıkarmaktalar.
“Bitten” deneysel ve psychedelic kısa bir parça. Karanlık ve depresif başlayan şarkı Keman ile yükseliyor ve aniden bitiyor. Kraut atmosferine en yakın çalışma bu diyebilirim.
“The Prisoner” Bitten’ın bıraktığı yerden başlıyor. Watson ve Wooten’ın düeti şeklinde devam eden parça tam bir Comus şarkısı. Ancak önceki parçalar ile karşılaştırıldığında görece olarak daha az etkili olduğunu söylemek lazım. Drip Drip teki perküsyonun ön planda olma durumu burada da mevcut.
Genel olarak tarif etmesi oldukça zor olan ama bir o kadar da güçlü ve etkileyici bir baş yapıt. Evet kesinlikle bir baş yapıt, hem de bir tane daha örneği olmayan türden. Keyifli dinlemeler…
COMUS
Roger Wootton / Lead Vokal, Akustik Gitar Glen Göring / Slide Gitar, 6 & 12 Telli Akustik Gitarlar, Elektrikli Gitar, El Davulları, Vokal Colin Pearson / Keman, Viola Rob Young / Flüt, Obua, El Davulları Andy Hellaby / Fender Bass, Slide Bass, Vokal Bobbie Watson / Vurmalılar, Vokal
FIRST UTTERANCE
01. Diana (4:37) 02. The Herald (12:12) 03. Drip Drip (10:54) 04. Song to Comus (7:30) 05. The Bite (5:26) 06. Bitten (2:15) 07. The Prisoner (6:14)
