Triana / El Patio (1975)

Belki de İspanya'nın gelmiş geçmiş en iyi gruplarından biri Triana'dır. Bu tip cümleler kurmak diğerlerine de haksızlık gibi görünebilir ama bir noktada da insana böylesi iddialı cümleler kurduracak bir şeyler ortaya çıkıyor işte. 1974 yılında Endülüs'te kurulan Triana da insanın ayarları ile oynayan, coşturan, koşturan, yerin dibine sokan gruplardan ve müzikal anlayışlardan biri.

Temelde Progressive Rock ve Symphonic Prog olarak adlandırılsalar da doğruluğu tartışılır bir kategorilendirmedir bu. Progressive ve Symphonic öğelerin fazlasıyla bulunduğu ama Flamenko ile birleştirildiği bir müzikal anlayışa haksızlık da etmemek gerekiyor. Bu nedenle de Rock Andaluz ya da Andalusian Rock denilen bir tür oluşmuş / oluşturulmuş / adnlandırılmış zaman içerisinde. Triana'yı da en iyi karşılayan kategori bu olsa gerek. Aynı zamanda bu tarza Flamenco Rock da denir ama kişisel olarak bu tanımın tam olarak karşılamadığını da belirtmek isterim. Azahar, Alameda, Mezquita gibi gruplarla anılan Flamenco Rock, bu folklorik yaklaşımdan yola çıkıp onu genişleten bir anlayış. Rock Andaluz ise Flamenko'dan yola çıkıp müziği daha fazla benimseyen bir yapıya sahip. Genel olarak düşünüldüğünde hepsi aynı :)

El Patio en iyi albümleri olmasına rağmen, piyasaya çıktığı yıl 1000 adet kadar satmış olması grubun da yaptıkları işe olan inancını bir miktar kırmış ama yılmamışlar. 1976 yılında Madrid'de verdikleri konsere kadar dayanmışlar. Zaten o konserle birlikte de fena halde öne çıkmışlar. Diğer taraftan bakıldığında İspanya'da Franco döneminin bitmesiyle birlikte daha geniş kitlelere açılma imkanı da yakalamışlar.

Grubun ve döneminde satmayan albümün en önemli başarısı, Flamenco Rock'ın başlangıcı olması ve bu tarzda müzik yapan gruplara bir şans verilmesini sağlamasıdır. Özellikle Madrid konseri ve Franco sonrası dönemde İspanya'nın en bilinen, en sevilen gruplarından biri haline gelmişler. İlk albüm de dahil olmak üzere kaydettikleri albümler defalarca yeniden basılmış.

Triana'yı oluşturan grup elemanları arasında özellikle bu albüme Rock namına çok bir şey olmadığını söylemek yanlış olmaz. Klavye, Davul ve Flamenko gitar çalıyorlar. Albümde gitar ve bass ise konuk müzisyenlerin desteği ile tamamlanıyor. 3 müzisyenin de kökeninin Flamenko olmasından kaynaklı acayip bir içe işleyiş durumu var yani. Parçaların bazı yerlerinde, onca coşkuya rağmen, canınızın acıdığını bile hissediyorsunuz. Öyle böyle değiller, çok değişikler. Dinlemekten sıkılmayacağınız, vazgeçmekten korkacağınız tarzda bir albüm El Patio.

TRIANA

Jesús De La Rosa / Vokal, Klavye

Eduardo Rodriguez / Flamenko Gitar

Juan José Palacios / Davul, Vurmalılar

Konuk Müzisyenler:

Antonio Perez / Elektrikli Gitar

Manolo Rosa / Bass

EL PATIO

01. Abre la Puerta (9:53)

02. Luminosa Mañana (4:05)

03. Recuerdos de una Noche (4:42)

04. Sé de un Lugar (7:10)

05. Diálogo (4:32)

06. En el Lago (6:38)

07. Todo es de Color (2:09)

Cos - Postaeolian Train Robbery (1974)

Daniel Schell liderliğinde toparlanan, çoğunluğu Brüksel Serbest Üniversite’sinin big band elemanlarından oluşan Classroom adlı grubun geçmişi 1967 yılına dayanıyor. Canterbury etkili jazz ağırlıklı çalışmaları ile 67-68 yılları arasında Avrupa’da bir çok festivalde boy göstererek dikkat çeken grup Pascale de Trazegnies’in katılımı ile Cos’un temellerini atmış.

Tarz olarak Canterbury’nin genel özelliklerini barındırmalarının yanında, Zeuhl’e geçiş yaptıkları anlarda hem yüksek tempolu hem çılgınlığın sınırlarında dolaşmaları sanki Caravan, Gong ve Magma bir araya gelmiş etkisi yaratıyor. Yer yer beyninizi gıdıklayan (dinlerken hipnotize olma ihtimaliniz çok yüksek) vokallerini tıpkı bir enstruman gibi kullanan Pascale Son’ın nefeslilerle (kimi zaman da perküsyonlarla) unison yürüyüşleri enfes. Bu arada albümün açılışı ile beraber dinleyenlerin kulaklarına orgazmı yaşatan nefeslileri Schell ile beraber Son’a ait.

Nadir de olsa yer yer duyabildiğimiz Daniel Schell’in gitarları yerine Classroom’dan beri grupla beraber olan Charles Loos’un tuşluları albümün genel karanlık atmosferinin temelini oluşturuyor. Bazı parçalarda introlardaki soloları haricinde Robert Dartsch’ın enerjik davul ritmleri çoğu noktada kendini tekrarlasa da Alain Goutier’in enfes bas yürüyüşleri ile birleşince alt yapıda enfes bir uyum yakalanıyor.

Albümün 1990 yılında yeniden yayınlanması ile ortaya çıkan Classroom kayıtlarından (evet jazz elementleri daha ağır basıyor) anlayacağınız üzere Cos birden ortaya çıkıp , o zamanın güncelini yakalamış bir gruptan ziyade, zaten halihazırda güncelle paralel müzikler yaparken, etkileşimlerini artırararak dönemin en iyi işlerinden bir kaçını yaratmış ve sonraki albümlerinde hep üzerine koyarak devam etmiş ki Viva Boma’yı dinlemenizi tavsiye ederim.

COS

Pascale Son / vokaller, obua

Daniel Schell / gitar, flüt ve ses efektleri

Charles Loos / tuşlular

Alain Goutier / bas gitar

Robert Dartsch / davul

Steve Leduc / perküsyon

Adrian Stoop / takdim sesi

POSTAEOLIAN TRAIN ROBBERY

01. Postaeolian Train Robbery (4:13)

02. Cocalnut (7:20)

03. Amafam (8:24)   

04. Populi (3:30)

05. Halucal (3:50)

06. Coloc (9:47)

Mother Superior / Lady Madonna (1975)

Çok nadir bulunan gruplardan biri de Mother Superior. Nadir olmalarının sebebi tamamen kadınlardan oluşması. Yoksa müzikal kalite olarak blogda anlattığımız gruplardan aşağı kalır en ufak bir yanları yok. Hatta belki de bazılarından çok daha da iyiler diyebiliriz rahatlıkla.

1974 yılında, Cosmetix adlı grubun seçmelerine katılan Jackie Badger ile başlıyor hikaye. Badger seçmelere katılıyor ama gruba girmek yerine grubun 2 elemanını, Jackie Crew ve Audrey Swinburne'ü ayartıp kendi gruplarını kurmaya ikna ediyor. Kısa süre sonra aralarına katılan Yeni Zelandalı Leslie Sly ile kadroyu tamamlıyorlar. Olukça uzun süren stüdyo çalışmaları ve bolca alkolün ardından grubun adını da Mother Superior olarak belirliyorlar. 1 yıl boyunca pek çok yerde konsere çıkıyorlar ve belirgin bir kitleye sahip oluyorlar. Bu motivasyonla birlikte ilk ve tek albümlerini kaydedip daha da kalıcı olma yolunda ilerliyorlar. Fakat grupta yaşanan sorunlar ikinci bir albüm kaydetmelerine olanak tanımıyor. 1977 yılında verdikleri veda konseri ile birlikte dağılıyorlar.

Crossover Prog janrı içine dahil edilen grubun tarzında acayip ve hoş bir naiflik var. Aşırı zorlamalara girmeden her şeyi sakince hallediyorlar. Melodik ve ritmik olarak tasarladıkları parçalarda enstrüman kullanımları da oldukça iyi. Vokalin özelliksiz ve sade bir tarzı olması göze batar gibi dursa da albümün bütününde oldukça iyi bir yer ediniyor kendine. 

Ara ara Heavy Progressive Rock'a doğru evrilirmiş gibi olsa da albüm genel olarak klasik bir Rock anlayışı ile ilerleyip Crossover Prog içerisinde sürükleniyor. Ama bu sürükleniş başı boş, kontrolsüz bir durum da değil. Fazlasıyla çalışılmış, özellikle yapılmış hissiyatına sürekli şekilde kapılıyorsunuz. Özellikle nereden geldiğini bilemediğiniz, bir anda ortaya çıkan davul atakları ve klavye tonlarıyla sizi mest ediyor.

Temelde albümün çok büyük ya da efsanevi özellikleri bulunmuyor. Fakat bu kötü ya da ikinci sırada olduklarının bir göstergesi de değil. Rock içerisinde özellikle de kendi adıma iyi bir yerde durduklarını söyleyebilirim. Diğer taraftan bakıldığında da arşivde olmazsa olmazlardan biri demek de yanlış değil. Hatta nadide parçalardan biri olarak da görülebilir

MOTHER SUPERIOR

Lesley Sly / Vokal, Klavye

Audrey Swinburne / Vokal, Gitar

Jackie Badger / Bass, Vokal

Jackie Crew / Davul, Vokal

LADY MADONNA

01. No Time Toulouse Lautrec (5:46)

02. Just One Look (5:57)

03. Mood Merchant (7:00)

04. Love the One Your With (4:38)

05. Ticklish Allsorts (5:19)

06. Lady Madonna (4:37)

07. Years Upon Tears (5:55)

Fourteen Octaves / Fourteen Octaves (1975)

Daha önce İsrail'den bir grubu blog'da konuk etmiş miydik hatırlamıyorum ama dönemin, İsrail'den çıkmış en iyi albümlerden birini eklememiş olmak büyük bir kayıp diye de düşünüyorum. Haklarında çok fazla bilgiye sahip olmadığımız Fourteen Octaves (14 Octaves, ארבע עשרה אוקטבות ,14 אוקטבות olarak da biliniyorlar) aslında 2 kişi ile başlayan bir proje. Avner Kenner ve Yoni Rechter tarafından oluşturulan grup daha sonra yapılan Zohar Levy (davul) eklemesi ve 2 farklı bass gitaristin desteğiyle albümün kaydedilmesi kıvamına gelmiş.

Her ikisi de klavyeci olan Kenner ve Rechter liseden beri olan arkadaşlıkları sayesinde 1974 yılında birlikte albüm yapmaya karar veriyorlar. Grubun adını da piyanoda bulunan 7 oktav x 2 klavyeciden yola çıkarak 14 Octaves yapıyorlar. Bu arada belirtelim, 1974 yılında her ikisi de Tel Aviv Müzik Akademisi'nde öğrenciler. Rechter de Kaveret isimli başka bir grubun üyesi. Ama birlikte bir şeyler yapma hevesine kapılıyorlar ve uzun çalışmalar sonucunda, aldıkları eğitimin de yardımıyla nefis bir albüm ortaya çıkarıyorlar.

Jazz Rock ve Fusion ile başlayan albümün tarzı Progressive Rock'a kadar uzanıyor. Tuhaf bir şekilde albümde Gentle Giant etkileri oldukça fazla. Her iki klavyecinin de çalış tarzları Gentle Giant'teki klavyelere fena halde benziyor. Ama grubun alt yapısındaki İsrail folkloru bire bir benzeşmenin ötesine geçmelerini de sağlıyor.

Albümde To Be Alone dışında tüm parçalar İbranice. Rock müzik içerisinde alışkın olmadığımız, estetik uygunluğunu sorguladığımız dil yapılarından biri yani. Lakin bu albümde herhangi bir soruna yol açacak şekilde kullanılmıyor. Aksine, dinledikçe bu dilin de doğru kullanıldığında Rock müziğe fena halde uyduğunu fark ediyorsunuz. Tek ve ikili vokallerle desteklenen ve birbiri içinden geçiyormuş hissi uyandıran klavyeler ile gerçekten de dinlemekten keyif aldığınız albümlerden birine dönüşüyor.

Beklentilerinizin çok ötesinde etkilerle, tarz geçişleri ve etkileşimleri ile karşılaştığınız albüm gerçekten de tek albümlü efsaneler listemize tekinsiz bir giriş yapabilecek nitelikte. Onu nereye, nasıl ve ne şekilde koyacağınızı bilemeseniz de dinledikçe kafanızı daha fazla karıştırıp favori albümlerinizden biri olmaya aday.

FOURTEEN OCTAVES

Avner Kenner / Klavye, Piyano, Vokal

Yoni Rechter / Klavye, Piyano, Vokal

Zohar Levy / Davul

Alon Oleartchik / Bass

Avner Yifat / Bass

FOURTEEN OCTAVES

01 - אומקא גומקא 2:44

02 - קטע איתי 2:56

03 - שום פרס 2:14

04 - קטע פה מינור 2:30

05 - הסבון שבמקלחת 2:05

06 - To Be Alone 2:57

07 - דמעות של מלאכים 3:22

08 - כשאור דולק בחלונך 3:35

09 - לבדו 3:59

10 - ערב בתל-אביב 2:30

11 - שבע פי שלוש 2:11

12 - בלוז שקט מהדרך 5:05

Matuskela / Matuskela (1973)

Günümüzde çok fazla bilinmeyen ama kaydettikleri tek albümle listemize girmeyi başaran gruplardan biri de Brezilya çıkışlı olan Matuskela. 1966 yılında kurulan grup hakkında tarihsel bilgimiz çok fazla yok. Lakin Progressive Rock / Progressive Folk semalarında gezinen albümleri tarihsel bilgiyi de önemsiz kılıyor.

1966 yılında bir grup genç tarafından kurulup uzunca bir süre çalıştıklarını, bazı konser ve dinletilerde yer aldıklarını, kurulduktan 7 yıl sonra albüm kaydına girip sonraki 7 yıl boyunca da ufak tefek konserlere çıktıklarını ve 1980 yılı ortalarında dağıldıklarını biliyoruz.

Muhtemelen kuruldukları yıldan başlayan müzikal anlayışları karmaşık bir yapı içeriyor. Pek çok türü dinleyip beğendikleri albümün her yerinde etkisini hissettiriyor. Hippi müziği, Psychedelic Rock, Folk, Heavy Rock gibi türler grubun alt yapısında bulunanlar. Tuhaf bir şekilde The Beatles'tan Iron Butterfly'a uzanan, arada America'ya uğrayıp Santana'ya selam veren bir tarzları var Matuskela'nın. Akustik ve Elektrikli gitarlar, bongolar, ilkel bir anlayışla yaratılmış Synthesizer riffleri, kimi zaman acıtan kimi zamansa gülümseten incelikli vokali ile insanın içine işleyen albümlerden biri demek yanlış da olmaz.

Albümün genelinde henüz tam olmamışlık hissiyatı bulunsa da Proto Prog olarak adlandırılabilecek bir müzikal anlayışları yok. Belli ki çok uğraşmışlar, istekle şevkle parçaları yazıp çalmışlar. Bunu yaparken de az önce bahsettiğimiz tarzların hepsini de içine aktarmışlar. Birbirinden bağımsız bu türleri bu kadar iyi şekilde birbirine yedirebilmek kolay bir şey olmasa gerek.

Matuskela'yı uluslararası başarılara sahip büyük gruplarla karıştırmamak da gerekiyor. Onlar, verdikleri o yerel havayla bölgesel özellikler taşıyan ve kısıtlı bir alana hitap eden bir müzik yapıyorlar. Latin ezgilerinden, sade ama etkileyici şeylerden hoşlananlar için bire bir yani. İşin ilginç yanı Brezilya'dan çok diğer ülkelerde biliniyorlar. Bunun en büyük sebebinin müzikal anlayışlarındaki diğer türler olsa gerek. Eklektik bir yapıya sahip olan Matuskela'nın Folk Progressive Space Acid Rock gibi saçma bir şekilde tanımlayabileceğimiz bir tarzı var. Brezilyalılar için bu o dönemde çok fazla gelmiş olsa gerek.

Dinlemeden geçmeyin, zira sizi şaşırtabilecek çok fazla ilginçlik barındırıyor içinde. Ama beklentilerinizi de yüksek tutun. Böylesi değişik bir anlayışa sahip gruptan daha azını beklemek de doğru değil.

MATUSKELA

João Carvalho / Bass

Lino / Guitar

Matuskela / Vokal

Didi Moreno / Davul

Demétrio / Flüt

MATUSKELA

01 - Idade do Louco 4:02

02 - Canto 3:22

03 - Uma Sopa de Saudade 4:25

04 - A Morte da Morte 3:10

05 - Viver Mama 5:05

06 - Maria Pureza 3:43

07 - Atrás da Cortina 3:02

08 - Uma Maneira de Viver 3:23

09 - Trapo Humano 3:44

10 - Raízes 3:03

11 - Cavalgada 2:50

12 - A Gente Tem que Ter 2:26

13 - Suza Suzana 2:17

Peggy's Leg / Grinilla (1973)

1972 yılı sonlarına doğru Dublin'de kurulan Peggy's Leg, 4 kişiden oluşan enfes bir Progressive Rock / Progressive Folk grubudur. Gitarist Jimi Slevin tarafından kurulan grup çok kısa ömürlü olup kaydettiği tek albümle önemli de bir iş başarmışlardır. Özellikle albümün yayınlandığı dönemde uluslararası bir başarı elde edemeseler de İrlanda ve İngiltere'de oldukça bilinir hale gelmişler. O kadar ki Yılın En İyi Yeni Grubu, Yılın En İyi Gitaristi ve Yılın En İyi Davulcusu ödüllerini almışlar.

Albümün yayınlanmasından kısa bir süre sonra önce bassist Vincet Duffy ardından da Slevin gruptan ayrılmış, kalan elemanlar yeni müzisyenlerle devam etmeye çalışsalar da ömürleri ancak 1975 yılına kadar sürebilmiş. Özellikle İrlanda'da klasik müzik parçalarının uyarlamaları ile bilinir hale geldiklerinde epeyce yol kat edeceklerini düşünmüş olsalar da maalesef bu fikir çok geçerli olmamış.

23 saat gibi kısa bir sürede kaydedilen Grinilla'da beklentilerinizin çok üstünde şeylerle karşılaşmanız mümkün. Klasik müzikten gelen bir bakış açıları olsa da oldukça güçlü hatta heavy gitarlar mevcut. İrlanda folklorunun temel noktalarından izleri de sıklıkla parçalar içerisinde duyabiliyorsunuz. Parçalar o kadar zenginleştirilmiş ki Psychedelic Rock, Folk, Symphonic Rock, Fusion gibi türleri birbiri ardına sıralanmış şekilde buluyorsunuz.

Pek çok kaynakta Eclectic Prog olarak kataloglanmalarının en büyük nedeni de parçalardaki ya da bütüne baktığımızda albümdeki müzikal çeşitlilikten kaynaklanıyor. Türler arasındaki geçişleri o kadar iyi sağlamlaştırmışlar ki neyin nerede başlayıp bittiğine emin olamıyorsunuz. Bazı kaynaklarda Yes, Genesis, ELP gibi gruplarla benzeştikleri ve onları dinleyenlerin Peggy's Leg'i de seveceklerine dair cümleler bulunuyor. İkinci kısım doğru olmakla birlikte ilk kısım için aynı şeyi söyleyemeyiz. Zira bahsi geçen grupların kendilerine has ve diğerleri ile benzeşmeyen müzikal yapılara sahip oldukları gerçeği Peggy's Leg için de geçerli. Belki bu grupları toplayıp aynı yere koyabilirsiniz ama hiçbiri birbirinin benzeri, öncülü ya da ardılı değil. Benzeştiklerini ya da aynı kuşakta yer aldıklarını söylemek de saçma olur.

Albümün son parçası, Aram Khachaturian tarafından bestelenmiş olan Sabre Dance'in oldukça sert bir versiyonu. Dinlemeye doyamadığınız, dinledikçe daha fazla bağlandığınız tarzda parçalardan. Albümün CD versiyonunda en sona bir de Son of Grinilla adında, Vincent Duffy'nin ayrılmasından hemen sonra kaydedilmiş olan bonus parça eklenmiş ki o da albüme yakışır nitelikte bir parça olmuş.

PEGGY'S LEG

Jimmy Slevin / Lead Gitar, Akustik Gitar, Vokal

Jimmy Gibson / Lead Gitar, Akustik Gitar, Vokal

Vincent Duffy / Bass (1 - 6)

Don Harris / Davul, Vurmalılar

Konuk Müzisyen:

John Brady / Bass

GRINILLA

01. History Tells (5:45)

02. Thnk For Yourself (4:46)

03. Variations For Huxley (9:59)

04. Into The Nightmare (7:34)

05. Just Another Journey (9:43)

06. Sabre Dance (3:30)

07. Son Of Grinilla (10:56)

Home / The Alchemist (1973)

1970 yılında İngiltere kurulan Home 4 yıllık, müzikal anlamda başarılı bir kariyerin ardından dağıldığında arkalarında oldukça başarılı 3 albüm bırakmışlardı. Özellikle Laurie Wisefield'ın gitarla yaptıkları ve grubun aynı zamanda söz yazarı da olan Mick Stubbs'ın naif vokali sayesinde öne çıkıyorlardı. Ticari anlamda büyük başarılar elde edemeseler de müzikal çeşitlilikleri ve kaliteleri onları başarılı bir noktaya sürüklemişti.

Led Zeppelin ve Wishbone Ash gibi grupların ön grubu olarak sahne almaları oldukça büyük başarıydı. Hatta Wishbone Ash'tekiler grubu ve özellikle gitarist Wisefield'ı o kadar beğenmişlerdi ki Ted Turner gruptan ayrılınca yerine hemen onu almışlardı. Wisefield'ın da kariyeri Wishbone Ash ile birlikte şekillenmiş oldu.

Ama bunun hemen öncesinde başarılı ilk iki albümün ardından konumuz olan ve hala İngiliz tipi Progressive Rock'ın en iyi konsept albümlerinden biri kabul edilen The Alchemist'i kaydetmişlerdi. Albümün hem satış grafiği hem de kendisi oldukça başarılıydı. Fakat yukarıda bahsettiğimiz gibi pek çok gruba destek grubu olarak katılıp sahne alıktan sonra Al Stewart'tan gelen teklifi Stubbs hariç herkesin kabul etmesi, Stubbs'ın gruptan ayrılmasına sebep oldu. Wisefield'ın aldığı Wishbone Ash teklifi ile birlikte de Home'un devam etmesi için hiçbir sebep kalmamıştı. Wisefield, Wishbone Ash ile yoluna devam ederken Cliff Williams önce Bandit'e ardından da kariyerinin dönüm noktası (ticari başarı olarak elbette) olan AC / DC'ye katıldı.

The Alchemist'teki sözler Mick Stubbs'ın okuduğu, simyanın ruhani yönlerini anlatan bir kitap üzerine kurgulanmış. Stubbs ile birlikte sözlerin yazımına David Skillen yardım etmiş. İkisinin yazdığı hikayeye göre Cornwall şehrinde yaşayan yaşlı bir Simyacı ile arkadaş olan genç adam, Simyacının ölümünden sonra adamın doğaüstü güçlerini miras alıyor ve şehri doğal afetten kurtarıyor. Fakat bu kurtarma sürecei o kadar zorlu bir süreç ki genç adam bir anda yaşlanıyor ve güçten, kuvvetten düşüyor. Aynı felaket bir kez daha yaşandığında da şehri kurtaramıyor. Şehirde hayatta kalan ve Simyacının şehri kurtaramadığını bilen bir grup insan adamı linç ederek öldürüyorlar. Albümdeki 12 parçanın tamamı bu hikaye üzerine odaklanmış durumda. Bu nedenle de hikayenin çeşitli bölümlerinde felaketin gelişi sırasındaki endişeyi anlatan notalar, genç Simyacının şehri kurtarırken gösterdiği çabalar, kutlamalar için alkış seslerini hem içinizde hem de kulaklarınızda duyumsuyorsunuz.

Progressive Rock'ın en önemli ve kaliteli ama bir o kadar da bilinmeyen, unutulmuş albümlerinden biri The Alchemist. Hakkını geri vermenin zamanıdır!

HOME

Mick Stubbs / Lead Vokal, Gitar, Piyano

Laurie Wisefield / Lead Gitar, Steel Gitar, Akustik Gitar, Vokal

Cliff Williams / Bass Gitar, Vokal

Mick Cook / Davul, Vurmalılar

Konuk Müzisyen:

Jimmy Anderson / Piyano, Org, Mellotron, Synthesizer , Vokal

THE ALCHEMIST

01. Schooldays (2:57)

02. The Old Man Dying (3:47)

03. Time Passes By (2:05)

04. The Old Man Calling (Save The People) (3:15)

05. The Disaster (2:36)

06. The Sun's Revenge (4:00)

07. A Secret To Keep (1:18)

08. The Brass Band Played (1:25)

09. Rejoicing (2:49)

10. The Disaster Returns (Devastation) (8:03)

11. The Death Of The Alchemist (4:35)

12. The Alchemist (3:48)

Zao / Kawana (1976)

Magma'nın ilk dönem elemanlarından olan Yochk'o "Jeff" Seffer ve  François "Faton" Cahen tarafından kurulan Zao Fransa'nın ikinci kuşak Zeuhl gruplarından biridir. 1972 yılında Paris'te kurulan grup zaman içerisinde Zeuhl'den uzaklaşarak Jazz Rock ve Fusion tarzına dönmeyi tercih etmiş.

Özellikle ilk iki albümde karmaşık melodik yapılar ve vokal üzerine kurulu yapı daha sonraki albümlerde yerini daha sade ama bir o kadar etkili bir tarza bıraktı. Üçüncü albüm Shekina ile Fusion dönemine giriş yapıp Kawana ile belki de en iyi albümlerini ortaya çıkarmış oldular. Aradan geçen onca yıla rağmen Shekina ve Kawana Fransız Jazz Rock'ının hala en saygın ve bilinen albümleri olarak kabul ediliyor.

Kawana hafiften Zeuhl etkileri içerse de tam anlamıyla bir Fusion albümü olarak görülüyor. İçinde yer alan yönü belirsiz ama etkili Jazz temeli, çağdaş müzik anlayışı ile birleşen ve Yochk'o Seffer sayesinde Macar folkloru etkileri içeren değişik ve tuhaf olarak nitelendirebiliriz albümü. Bazı noktalarda elektronik müzik çağrışımları yapmakla birlikte aslında onunla hiç alakası da yok. 

Albüm kaydının hemen öncesinde yine Magma elemanı olan Didier Lockwood'un gruba dahil olduğunu ve kemanıyla albümde büyük bir yaratıcı etki oluşturduğunu belirtelim. Özellikle saksafonların bolca kullanıldığı parçalarda aradaki bağlantıların kopmasını engellemek istermişçesine uğraşan keman gerçekten de enfes bir müzikal anlayışın önünü açıyor. Bu noktada albümdeki enstrüman kullanımlarının had safhada iyi olduğunu da söyleyelim. Parçaların kimi yerlerinde Weather Report, Gong, Soft Machine gibi gruplardan etkiler görüldüğünü söylersek grup elemanlarının ne kadar iyi çalabiliyor olduklarına dair bir fikir vermiş oluruz.

Düzensiz bir yapıda ilerleyen albüm melodik olmaktan çok öte ama dinleyiciyi ele geçirme konusunda da bir o kadar ileri düzeyde. Dinlerken kendinizi kaptırmamanız mümkün değil. Albümün bitmemesi için bir uğraşıya giriyor olduğunuz farkına hemen varıyorsunuz. Tekrar tekrar dinlemekten farklı bir şey olarak albümün daha uzun sürmesi gibi bir isteğe kapılıyorsunuz. Her parçada daha ne kadar ileri gidebilirler ki diye düşünürken hep bir adım ötesinin de olduğunu size kanıtlıyorlar.

ZAO

François Cahen / Yamaha Akustik Piyano, Fender Elektrikli Piyano, Korg Synthesizer

Didier Lockwood / Akustik Keman, Elektrikli Keman, Geleneksel Bass Keman

Gérard Prévost / Fender Bass, Hors Phase Bass, Akustik Bass

Yochk'o Seffer / Soprano Saksafon, Sopranino Saksafon, Vokal, Piyano (3)

Jean-My Truong / Davul

KAWANA

01. Natura (7:06)

02. Tserouf (8:53)

03. F.F.F (Fleurs For Faton) (2:29)

04. Kabal (4:08)

05. Sadie (3:37)

06. Free Folk (10:39)

Baba Yaga / Baba Yaga (1974)

My Solid Ground'dan ayrılan klavyeci Ingo Werner'in 1974 yılında kişisel proje olarak başlayıp sonra grup işine dönen 1 yıllık macerasında birbirinden değişik 2 albüm kaydetmiş olması tuhaf gelebilir. Ama Werner gibi bir müzisyen için bu hiç de tuhaf bir durum değil. Almanya'da kurulan grup Krautrock janrı içerisinde yer alır. Fakat değişik kültürlerden ve türlerden beslenir.

Albümün başlarında Psychedelic Rock etkileri ile bezeli İngiliz tarzı Progressive Rock görmek mümkün. Değişerek gelişen diğer parçalarda ise tarz ve tür değişikliklerine sık rastlıyoruz. İlginç olanı, Werner'i bir kenara bırakırsak albümde çalan, grubun diğer elemanları o dönemde adı sanı duyulmamış müzisyenler. Deneyimli olamayabileceklerini düşündürtebilir bu. Hiç de öyle değil. Adamlar canla başla çalmanın yanında bir de bu işi hiçbir şekilde zora sokmadan, aksatmadan yapabilmişler. Pek çok gruptan daha iyi oldukları su götürmez.

Adını Slav folklorundaki fantastik bir taşralı cadı / büyücü kadından alan grubun albüm içinde yaptıkları bir nevi büyücülük ya da cadılık sayılabilir. Durağan ve tekdüze gideceğini düşündüğünüz yerlerde coşkulu bir delirmişlik haliyle karşılaşırken, şimdi hızlanacaklar dediğinizde ise dibe batar gibi tempoyu düşürebiliyorlar. Bu da albümü az önce bahsettiğimiz Psychedelic / Progressive yapısından alıp Heavy Rock, Avant Prog hatta Jazz Rock'a kadar taşıyabiliyor. Çok önceleri Baba Yaga üzerine konuşurken bir arkadaşın yaptığı Avant Folk tanımlaması bile şimdilerde çok mantıklı geliyor.

Yani tarzlar, türler ve folklorik etkiler arasında gezinip duran, bunu yaparken de estetikten taviz vermeden ilerleyen ve nerede duracağından emin olamadığımız bir grup Baba Yaga. Bu arada belirtmeden geçmeyelim, ikinci albüm ilk albümden çok farklı. Çoğunlukla bu iki albüm aynı grubun mu sorusunu sordurtuyor insana. Fakat ikinci albüm Collage'da grup elemanlarının ayrıldığı ve Ingo Werner'in albümü, İranlı multi enstrümantalist Nemat Darman ile kaydettiğini e söyleyelim. Başta da belirttiğimiz gibi, Baba Yaga aslında Werner'in kişisel projesi. Bu nedenle de 2 farklı albümle karşı karşıya olmamız çok normal.

Dönemin ruhuna ve müzikal anlayışına fazlasıyla uyan bu iki albümün de arşivde bulunması şart. Diğer albümle ilgili yapmayı istediğimiz lakırdıları daha sonraya saklama hakkımızı kullandığımı da not olarak düşelim.

BABA YAGA

Ingo Werner / Piyano, Elektrikli Piyano, Org, Mellotron, Klavinet, Synthesizer, Bassoon, Gong

Winfried Schreiber / Gitar

Jürgen Dyrauf / Elektrikli Gitar, Akustik Gitar

Bernd Weidmann / Bass, Vokal

Joska Fiedermutz / Davul, Vurmalılar

BABA YAGA

01. The Man Who Wants To Buy The World (2:47)

02. Waves (3:37)

03. In The Morning (3:00)

04. High Fly (4:45)

05. Rebekka (3:56)

06. Turdus Merula (4:32)

07. Powerful Hand (3:15)

08. Hommage À... (3:07)

09. Intoxication (3:21)

10. La Tombeau (4:30)

Kandahar / In the Court of Catherina Squeezer (1975)

Avant Prog ve Fusion'ın Belçika'dan hatta Avrupa'dan çıkmış en iyi temsilcisi Kandahar'dır demek yanlış bir cümle olmaz. Fazlasıyla yaratıcı bölümleri, kendinden geçen enstrümanları, bir anda ortaya çıkıp oraya buraya savrulan coşkusuyla gerçekten de değişik bir müzikal deneyim yaşatır insana.

1973 yılında Belçika'da Ghent adında bir şehirde kuruluyorlar. Şehir o kadar küçük ki yıllar sonra Ghent, Somewhere in Europe adında bir albüm bile kaydediyorlar. Anlaşılacağı üzere grubun kendine has bir mizah anlayışı var. Aynı anlayışla kaydettikleri konumuz olan ikinci albümün adının da yüksek ihtimalle King Crimson'ın In The Court of the Crimson King'ine gönderme olduğunu düşünmek yanlış olmaz.

Kandahar'ın müzikal anlayışı Canterbury Scene ve ara ara giren Zeuhl'den etkilenmiş bir Jazz Rock ve Fusion olarak ortaya çıkmış. Bazı noktalarda, Placebo ve Cos etkileri açıkça duyuluyor. Temponun aşağı doğru seyrettiği yerlerde bütün zorlukları aşabilecek denli sakin ve kendinden emin bir havaya bürünün parçalar, temponun yükselmesiyle birlikte kontrol edilemez bir afet durumuna geliyorlar. 

Bu etkiyi yaratabilen grup elemanlarının enstrüman kullanımları da doğal olarak muhteşem. Virtüözlüğe ulaşamasa da her birinin kendi enstrümanları konusunda ve yan yana ilerledikleri diğer enstümanlar konusunda yetkinlikleri ortada. Albümün herhangi bir yerinde, parçaların herhangi birinde, ruhu saymazsak, amatörce yapılmış en küçük bir hareket dahi yok. Daha ne olabilir ki dediğiniz her noktada karşınıza bambaşka bir enteresanlıkla gelebiliyorlar. Bunu yaparken de en ufak bir aksaklığa dahi olanak tanımıyorlar.

Yine kaliteli olan ilk albümden sonra bu albümün daha bir oturmuş, daha kendini bilen bir şekilde karşımıza çıkmış olması şaşırtıcı değil. İlkinde kazandıkları deneyimi iyi bir şekilde kullanmayı ihmal etmemişler. Albümde, o da bazen, olmasa mıydı acaba dediğiniz tek şey vokal olabilir. Zira çok etkili ses özelliklerine ya da vokal tekniğine sahip değil. Ama zaten bu tip zorlayıcı albümlerde de sade seslerin kullanılması dengeyi sağlıyor diyebiliriz. Kaldı ki özellikle gitarın eşlik ettiği bölümlerde duyulan vokal oldukça şairane bir etki de bırakıyor. Arşivin önemli parçalarından olmaya aday albümlerden biri. Mutlaka dinlenmeli!

KANDAHAR

Jeff De Visscher / Lead Gitar, Akustik Gitar, Sitar, Vokal

Karel Bogard / Piyano, Klavinet, Davoli & ARP "2701" synthesizers, Gonglar, Çanlar, Vokal

Jean Pierre Claeys / Bass

Etienne Delaruye / Davul, Glockenspiel, Timpani, Çello, Tef, Vibes, Piyano, Synthesizer, Yaylılar, Klavinet, Marimba, Vokal

IN THE COURT OF CATHERINA SQUEEZER

01. Jungle Dreams (6:17)

02. I'll Still Have My Soul (4:44)

03. L's Mood (3:53)

04. Song for Catherina (6:06)

05. Lahti Jumps (3:04)

06. The Day I Came to Life (16:18)